---

چکیده
خرمای مضافتی مهم ترین محصول صادراتی استان کرمان به شمار می‌آید. آلودگی خوشه های آن در مرحله قبل از برداشت به دلیل شرایط آب و هوائی و باد خیزی مناطق رشد آن به گرد وخاک و انتقال اسپور قارچ ها و دیگر عوامل کاهش کیفیت، یکی از مهمترین مشکلات تولید کنندگان است. در این تحقیق اثر تمیز کردن و پوشش دهی خوشه های خرما در مرحله خلال جهت کاهش آلودگی و افزایش کیفیت میوه مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای تمیز کردن شامل هوای تحت فشار با استفاده از فن و محلول اسید استیک (چهار دهم در صد) بودند. پوشش‌های مورد استفاده بر روی خوشه کرباس ، روکش پلی اتیلنی و محلول نشاسته ۵ درصد حاوی عصاره روغنی جوز هندی (۴۰۰۰ پی‌پی‌ام)بودند. اثر تیمارهای ذکر شده در طی تبدیل مرحله خلال به رطب به مدت یک ماه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد که در صدقند، در صد رطوبت ومیزانpH در سه نوع پوشش نسبت به نمونه شاهد معنی دار بوده است(۰۱/۰ p≤). با گذشت زمان، میزان pH در کلیه تیمارها افزایش و میزان اسیدیته به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. بیشترین میزان pH مربوط به روکش پلی اتیلن و پوشش دهی با نشاسته بود(۱۳/۶).به طور کلی نتایج به دست آمده پوشش نشاسته به همراه عصاره روغنی جوز هندی همراه با روکش پلی اتیلنی نسبت به بقیه تیمارها در حفظ خواص کمی ، کیفی و میکروبی برتری دارد و قابل توصیه می‌باشد.

---

چکیده
در این پژوهش، تأثیر محلول‌های استیک اسید و سدیم دی ‌استات در رساندن میوه خرمای مضافتی مورد بررسی قرار گرفت. خوشه‌های خرما در اواخر مرحله خلال برداشت و در محلول‌های ۴ درصد استیک اسید و ۳/۰ درصد سدیم دی ‌استات غوطه‌ور و در داخل اتاق مخصوص به مدت ۵-۳ روز در دمای °C۴۰-۳۸ و رطوبت نسبی ۸۰-۷۰ درصد قرار گرفتند. آزمون­های شیمیایی (درصد کل مواد جامد محلول، قند کل، قندهای احیاء کننده، مقدار رطوبت، میزان اسیدیته، pH)، میکروبی و درصد رسیدگی در تیمارها مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. محلول‌های استیک اسید و سدیم دی ‌استات سبب تشدید رسیدن و نرمی بافت میوه‌های خرمای مضافتی شدند. ترکیب شیمیایی (درصد قند کل، قندهای احیاء کننده، کل مواد جامد محلول) میوه‌های رسیده روی درخت بیش از میوه‌های تیماردهی شده بود. مقدار رطوبت در میوه‌های تیمار شده با استیک اسید و ‌سدیم دی ‌استات به‌طور معنی‌داری (p<۰,۰۵) بیش از میوه‌های طبیعی بود درحالی‌که ازنظر میزان اسیدیته اختلاف معنی‌دار بین آن‌ها مشاهده نگردید. ارزیابی حسی نمونه‌ها نشان داد که محلول‌های استیک اسید و ‌سدیم دی ‌استات، سفتی گوشت میوه را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده و ازنظر تأثیر روی طعم و مزه میوه اختلاف معنی‌دار بین آن‌ها وجود نداشت. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش، تیماردهی خلال مضافتی با محلول ۴ درصد استیک اسید و سپس قرار دادن آن در دمای °C۴۰-۳۸ و رطوبت نسبی ۸۰-۷۰ درصد روشی مؤثر و اقتصادی برای رساندن میوه مضافتی پیشنهاد ‌گردید.
 
کلید واژگان: خرمای مضافتی، رساندن مصنوعی، استیک اسید، سدیم دی استات
 
 

---

در این پژوهش، اثر محلول­های آب و سدیم دی­استات در کاهش آلودگی­ها در رطب مضافتی مورد بررسی قرار گرفت. خوشه­های خرما در اواخر مرحله خلال با آب خالص و محلول سدیم دی­استات (به غلظت ppm ۴۰۰۰) شستشو داده شدند. میوه­های خرما قبل از شستشو و سپس در فواصل زمانی دو، سه و چهار هفته از شستشو از لحاظ آلودگی میکروبی مورد آزمون قرار گرفتند.  نمونه­های رطب مضافتی، پس از برداشت، بسته­بندی شده و برای مدت ۶ ماه در انبار معمولی و سردخانه نگهداری شدند. نتایج نشان داد که محلول­های سدیم دی­استات و آب، میزان آلودگی­های سطحی و بار میکروبی را در میوه­های خرما به­طور معنی­داری کاهش دادند. تعداد کل میکروارگانیسم­ها و قارچ­ها در  میوه­های خرما در طی رسیدگی به تدریج افزایش یافت. میزان پوسیدگی میوه خرما در هنگام برداشت در تیمارهای شستشو با سدیم دی­استات به­طور معنی­داری بالا بود. نگهداری محصول در انبار معمولی به­طور معنی­داری میزان رطوبت میوه­ها را کاهش و درصد کل مواد جامد محلول را افزایش داد. در کلیه تیمارهای شستشو، میزان pH میوه با گذشت زمان انبارداری کاهش و درصد اسیدیته (بر حسب لاکتیک اسید) افزایش یافت. شمارش کلی میکروارگانیسم­ها در تیمار شستشو با سدیم دی­استات در طی مدت نگهداری به­طور معنی­داری کمتر از دیگر تیمارها گزارش شد. نتایج آزمون­ها نشان داد که شستشوی خوشه­های خرمای مضافتی در اواخر مرحله خلال به روش اسپری کردن با آب معمولی می­تواند در کاهش آلودگی­های سطحی در میوه مؤثر باشد. همچنین برای جلوگیری از فعالیت میکروارگانیسم­ها و آفات و در نتیجه افزایش عمر نگهداری رطب مضافتی، استفاده از سردخانه ارجحیت دارد.