---

---

در مقاله حاضر نگارندگان با توجه به نزدیکی زبان فارسی به زبان عربی و مناسبات فرهنگی و تاریخی مشترک میان آنها در طول ادوار مختلف و نیز وامگیری واژه­های بسیار از این زبان در زبان فارسی معاصر ، به گونه­ای که بخش چشمگیری از واژگان فارسی امروز به ویژه جزء غیرفعلی در افعال مرکب به واژه­های قرضی از این زبان اختصاص یافته است ، به بررسی افعال مرکب ساخته شده با مصادر عربی و مشتقات آنها می­پردازند. با توجه به توسعه و زایایی فرایند ترکیب به عنوان یک فرایند واژه­سازی فعال در زبان فارسی که به لحاظ رده­شناختی یک ویژگی شاخص محسوب می­شود ؛ همواره این فرایند از رویکردهای مختلف مورد توجه زبان­شناسان ایرانی و غیر ایرانی قرار گرفته­است. لذا ، هدف از پژوهش حاضر در گام نخست ، بررسی و توصیف روند شکل­گیری افعال مرکب فارسی برگرفته از مصادر عربی و اشتقاق­های آنها با بهره­گیری از دستاوردهای زبان­شناسی شناختی است و سپس بررسی ساختار و محدودیت­های حاکم بر ساخت چنین ترکیب­هایی می­باشد. شایان ذکراست که افعال منتخب مورد بررسی، مبتنی بر سه نظریه مقوله­بندی ، حوزه­سازی و مفهوم­سازی که از مبانی نظری صرف شناختی مطرح شده از سوی هماوند (۲۰۱۱) هستند ، مورد بررسی قرار می­گیرند.

---

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساخت اسم مکان در فارسی از رهگذر وندها و شبه‌وندهای اشتقاقی دال بر مکان می‌باشد که با وجود شباهت در کارکرد، به‌لحاظ معنایی کاملاً یکسان عمل نمی‌نمایند. برای نمونه پسوند «- زار» در فارسی علاوه بر اشاره به مفهوم مکان، به مفهوم کثرت چیزی نیز اشاره می‌نماید، مانند «گلـزار، لاله­زار»؛ در حالی‌که دیگر پسوندهای مکان­ساز همانند «- ستان، - کـده، - گاه و نمونه­های دیگر» از این ویژگی معنایی برخوردار نیستند. گفتنی است به موازات فرآیند ذکرشده، دو فرآیند «ترکیب» و «اشتقاق- ترکیب» نیز در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرند. به همین سبب نگارندگان در پژوهش پیش رو بر آن بوده­اند تا با بهره‌گیری از سازوکارهای صرفِ‌ شناختی و دستاوردهای آن، همچون نظریه مقوله‌بندی، مفهوم‌سازی و حوزه‌سازی به بررسی این‌گونه محدودیت‌های معنایی ناظر بر عملکرد چنین پسوندهایی پرداخته و در‌نهایت به معرفی شاخص‌های شناختی دخیل در شکل‌گیری آن‌ها بپردازند.

---

تکنون تبلیغات از منظر رشته‌های گوناگون از قبیل انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی، زبان‌شناسی، نقد ادبی و مطالعات رسانه مورد مطالعه قرار گرفته است. متون تبلیغاتی از نوع متون دیداری ثابت هستند. به عبارت دیگر، در متون تبلیغاتی دیداری دست­کم دو نظام تصویری و زبانی در کنار هم عمل می‌کنند و لایه‌های متن را شکل می­دهند. هدف پژوهش حاضر، بالا بردن سطح دانش مردم و ایجاد تغییر در نگرش آن‌ها نسبت به امر ارتباطات و تبلیغات و همچنین، ایجاد تغییر در محتوای متن و تصویر در تبلیغات بیلبوردی در سطح شهر تهران به منظور بالا بردن سطح کیفی تبلیغات در اقناع مخاطبان برای استفاده از کالاهای تجاری و همچنین، تلاش در راستای شناساندن عوامل زبانی و عوامل غیرزبانی مؤثر در تبلیغات و نیز به‌کارگیری یافته‌های نظری گفتمان و کاربردشناختی در ایجاد تبلیغات مؤثرتر برای مؤسسات تجاری و فرهنگی است. این پژوهش به­صورت میدانی و از طریق مصاحبه و پرسش­نامه انجام گرفت. این مقاله شامل پیکرۀ‌ ۲۰۰ نفره‌ای شامل ۱۰۰ زن و ۱۰۰ مرد است که در جواب دادن به پرسش­نامۀ کیفی مشارکت کردند. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. در این مجال، نگارندگان بر­آنند تا نشان دهند که تبلیغات بیلبوردها در سطح شهر تهران با بهره‌گیری از عوامل زبان‌شناختی، از­جمله نوع متن، ساختار آن و نوع جملات انتخابی و عوامل کاربردشناختی نظیر نوع نقش‌های زبانی، پیش‌انگاشت‌ها و همچنین، عوامل نشانه‌شناختی از قبیل نشانه‌های زبانی، نشانه‌های تبلیغاتی، قراردادهای زبانی و نظایر آن، می‌تواند در تغییر نگرش و رفتار خرید مخاطبان و به عبارتی اقناع آن‌ها تأثیرگذارتر باشد