جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای نقره‌کار
دوره ۸، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۷ )
چکیده
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﻫﺮ ﺟﺎ "ﺟﻤﺎل" و "زیبایی" ﺑﺎﺷﺪ، ﻋﺸﻖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ. ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻋﺸﻖ ﻣﯿﻞ و ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮی ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ و از آن ﺑﻪ "ﮐﻤﺎل" ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. روح اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻤﻮاره ﺧﻮد را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ و زیبایی ﺟﺎذﺑﻪای ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل اﺳﺖ. ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ دارای ﻫﺴﺘﯽ اﺳﺖ ﺗﺠﻠﯿﺎت ذات اﻟﻬﯽ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪﷲ، ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻫﺒﻮط ﻧﻤﻮده، ﺗﺎ ﺑﺎ آﮔﺎﻫﯽ و اﺧﺘﯿﺎر ﺧﻮد، ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺪا روﺣﺎﻧﯽ ﺧﻮیش ﺳﯿﺮ ﻧﻤﺎید. ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮم زیبایی از ﻣﻨﻈﺮ ﺟﻬﺎنﺑﯿﻨﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ارزیابی آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﺑﻮد.
ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: زیبایی ﻣﻨﺒﻌﺚ از ادراک ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﺑﺎ ﺻﻮرتﻫﺎی ﻣﺎدی ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻮاس ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ، در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﺎ ﺻﻔﺎت ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ ﻋﻘﻞ و در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﮑﻮت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دل (روح)، ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻮه، ﻇﻬﻮر وﺟﻮد و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ادراک ﻣﯽﺷﻮد. ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮین ﺗﻮﺻﯿﻒ از ﮔﺮایشﻫﺎی ذاﺗﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻖ و ﻣﻌﺒﻮد یکتا در ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ ﺑﺎ ارایه یکصد ﺻﻔﺖ ﺣﺴﻦ از ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎی ﺣﻀﺮت ﺣﻖ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺮ اﺛﺮی ﮐﻪ این ﺻﻔﺎت را ﺑﯿﺸﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، وﺟﻮد ﮐﺎﻣﻞﺗﺮی دارد، ﺑﻨﺎﺑﺮاین زیباتر اﺳﺖ. اﻧﺴﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در زﻣﯿﻦ، در ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﺧﻮد ﮐﻪ آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی ﻧﯿﺰ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎیستی این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ را ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﺗﺠﻠﯽ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ این ﺻﻔﺎت و اﺳﻤﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺛﺮ او ﻣﺘﺠﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ، آن اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری و ﺷﻬﺮﺳﺎزی زیباتر اﺳﺖ و این ﺷﺎﺧﺺ، ﻣﻌﯿﺎر ﺗﻤﯿﯿﺰ و ﻗﯿﺎس زیباییﻫﺎ اﺳﺖ.
دوره ۸، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۷ )
چکیده
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﻃﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺎﻟﻪ "ﭼﯿﺴﺘﯽ ﻣﻌﻨﺎ در آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری"، ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن در ایﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻈﺮیﻪای ﺟﺪیﺪ در ﺣﻮزه ﻣﻌﻨﺎی آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﯽ در آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری از ﻣﻨﻈﺮ اﺳﻼﻣﯽ" ارایﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﺒﯿﯿﻦ ایﻦ ﻧﻈﺮیﻪ، ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﻌﻨﺎ در آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری از ﻣﻨﻈﺮ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺎﻣﯿﻦ ایﻦ ﻫﺪف، ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎیﯽ ﻧﻈﯿﺮ "ﭼﮕﻮﻧﮕِﯽ داﻣﻨﻪ ﻣﻌﻨﺎیﯽ » و "ﭼﯿﺴﺘِﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻤﺎر در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮِی ﻣﻌﻨﺎی اﺛﺮ" روﺷﻦ ﺷﻮد. روﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﻈﺮیﻪ ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ روﺷﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ (ﻣﺮﮐﺐ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮای ﮐﯿﻔﯽ و اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘﯽ) اﺳﺖ. ﺿﻤﻦ آﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﺌﻮریﮏ ﻧﻈﺮیﻪ، ﮔﺮدآوری دادهﻫﺎ از ﻃﺮیﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺳﻨﺎدی ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺰاره ﻫﺎی ِﺣﮑﻤﯽ و ﺑﻨﯿﺎن ﻣﻮﺟﻮد در آﻣﻮزه ِﻫﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ ﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ و ﺑﻪﻃﻮر ﺧﺎص، آﻣﻮزهﻫﺎی ﺣﮑﻤﯽ- ﻣﮑﺘﺐ اﺳﻼم اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﺑﺮﭘﺎیﻪ یﺎﻓﺘﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﺛﺮ در ﻣﻘﺎم ﺗﮑﻮیﻦ، ﻣﺘﺎﺛﺮ ًاز ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﻌﻤﺎر، ﮐﺎﻟﺒﺪ اثر و زمینه است حال آنکه در مقام تاویل علاوه بر این ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ، ﻣﻮﻟﻔﻪ ﭼﻬﺎرﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻧﯿﺰ ذی ﺳﻬﻢ اﺳﺖ؛ ﺛﺎﻧﯿﺎ دامنه معنایی آﺛﺎر ﻣﻌﻤﺎری، داﻣﻨﻪای ﻧﯿﻤﻪﺑﺴﺘﻪ، ﺿﺎﺑﻄﻪﻣﻨﺪ و ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﮐﻪ ایﻦ ﻣﺤﺪودیﺖ ﺑﻪدﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻄﺮت ﻣﯿﺎن ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻓﻄﺮت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮک و ﺛﺎﺑﺖ و ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎم اﻧﺴﺎن ﻫﺎ، اﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎری ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻻزم ﺑﺮای اﻟﻘﺎی ﻫﺮ ﻣﻌﻨﺎیﯽ را ﻧﺪارد و ﻫﺮ ﮐﺎﻟﺒﺪی، ﻣﺎﺑﻪازای معنایی ﻣﺸﺨﺼﯽ دارد.
