---

 هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر جنسیت بر پردازش نحوی زبان اول و دوم در دوزبانه­های متوازنی است که در سن ۷ سالگی زبان دوم را آموخته­اند. با استفاده از روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی و الگوی تحریک وابسته­به­رویداد، تعداد ۳۰ نفر دوزبانه ترکی-فارسی (۱۵ زن و ۱۵ مرد) یک تکلیف شنیداری قضاوت دستوری­بودگی با پارادایم زبان­گردانی جایگزین را اجرا کردند. بر مبنای معیار تسلط دوزبانه، هیچ تفاوت معناداری بین میزان تسلط شرکت­کنندگان به زبان اول (ترکی) و زبان دوم (فارسی) آنها مشاهده نشد. نتایج تصویربرداری، شباهت نورونی بسیار نزدیکی را بین زنان و مردان در دو ناحیه نحو-ویژه در نمیکره چپ (پارس­آپرکولاریس و شکنج گیجگاهی­فوقانی خلفی) نشان داد که مؤید عملکرد جنسیتی یکسان در حین پردازش نحوی زبان اول و دوم است. افزون بر این، در نواحی کنترل-ویژه در نیمکره راست (پلنیوم گیجگاهی، ناحیه حرکتی­تکمیلی، لوبول آهیانه­ای­فوقانی و شکنج­پیشانی­فوقانی)، هیچگونه اختلافی در فعالیت نیمکره­ای در زنان و مردان مشاهده نشد که موضوع همسانی جنسیتی در سوبرتری مغز را به‌طور تجربی ثابت می­کند. بنابراین، نتایج تکلیف و نمونه حاضر با ادعاهای قبلی که زنان (الف) عملکرد زبانی برتر و (ب) سوبرتری کمتری از خود نشان می‌دهند، سازگار نیست. به طور کلی، یافته­های پژوهش حاضر پیشنهاد می­کند که پردازش نحوی زبان اول و دوم در دوزبانه­های متوازن متأثر از پارامتر جنسیت نیست.

---

سکتۀ مغزی می‌تواند بر توانایی فرد در به‌کارگیریِ مناسب ویژگی‌های آکوستیکی به‌عنوان پارامترهای نوای گفتار در سطح جمله اثر منفی بگذارد. هدف از پژوهش حاضر تعیین ماهیت اختلالات آوایی در سطح جمله در بیماران زبان‌پریش بروکای فارسی‌زبان در چارچوب نظریۀ واج‌شناسی لایه‌ای است، که به‌منزلۀ نظریه‌ای مطرح در واج‌شناسی آهنگ به‌شمار می‌رود. آزمودنی‌های این پژوهش، سه‌نفر مرد فارسی‌زبان بودند که به‌صورت هدفمند از میان بیماران زبان‌پریشِ مراجعه‌کننده به واحد گفتاردرمانی مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی قائم‌‌شهر مشهد انتخاب شدند. این بیماران دچار ضایعه‌ای در نیمکرۀ چپ و به‌ویژه ناحیۀ پیشانی‌ـ‌ گیجگاهی بودند. پارامترهای آکوستیکی دیرش، شدت و اجزاء پایانی فرکانس پایه که جملات پرسشیِ آری ـ نه را از جفت خبری آن‌ها متمایز می‌سازد، در یک تکلیف روخوانی در این بیماران سنجیده شد. نتایج پژوهش نشان داد که افراد زبان‌پریش بروکا قادر به تولید جملات پرسشی آری ـ نه و جفت خبری آن‌ها بر اساس اجزاء پایانی پارامتر فرکانس پایه بودند؛ اما آن‌ها عملکرد ضعیف‌تری نسبت به افراد گروه شاهد داشتند. به‌طورکلی، پژوهش حاضر تأیید می‌کند که توانایی زبان‌شناختی بیماران زبان‌پریش فارسی‌زبان به‌منظور متمایز ساختن جملات خبری از پرسشی تقریباً سالم باقی مانده است. نیز، این پژوهش بر اهمیت نیمکرۀ چپ در تولید نوای گفتار و حساسیت ناحیۀ پیشانی ـ گیجگاهی به منحنی‌های نوایی در سطح جمله صحه می‌گذارد.