جستجو در مقالات منتشر شده
۱ نتیجه برای فاضلی خوش
دوره ۱۴، شماره ۶ - ( بهمن و اسفند ۱۴۰۲ )
چکیده
گفتمان ایدئولوژیک همواره افراد را به‌عنوان سوژه به چالش می‌کشاند و بر آن است تا از خصلت چندمعنایی زبان برای غلبه بر زبان‌ها و گفتمانهای دیگر استفاده کند. زیما معتقد است پیامی که از طریق استفادۀ سنجیده و آگاهانه از زبان منتقل میشود، نه‌تنها قادر است بار معنایی خاصی را به مخاطب پیام منتقل کند، بلکه میتواند در نوع و میزان درک دادههای زبانی تغییراتی ایجاد نماید به گونهای که پیام را به نفع گوینده تغییر دهد و مخاطب را نیز علی‌رغم معنای وارونۀ آن متقاعد سازد. پژوهش حاضر تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که چگونه گفتمان ایدئولوژیک قادر است در سطح گفتمان و درنتیجه در سطح پیام منتقل شده، تحول معنایی ایجاد کند و اینکه چگونه نهادهای سیاسی از ساختارهای زبانی و ابزاری که زبان و تعدیل معنایی زبان به آن‌ها اجازه میدهد بهره برند تا برتری خود را از دیدگاهی شماتیک و ساختارمند مشروعیت بخشند. برای نیل به این هدف، با تکیه بر نظریههای جامعه شناختی پیر زیما، نویسندگان مقاله حاضر کوشیدهاند تا رابطۀ بین عناصر زبانی با قدرت و سلطهگری را با تحلیل گفتمان سوژههای رمان آدمخوار اثر دیدیه دننکس نویسندۀ معاصر فرانسوی نشان دهند. نویسندۀ این رمان در بیشتر رمان‌های پلیسی و داستان‌های کوتاه خود با اتخاذ رویکرد انتقادی اجتماعی ـ سیاسی به روایت رویدادهایی میپردازد که نقاط تاریکی در تاریخ معاصر یا گذشته فرانسه به شمار میآیند. او که از مدعیان مبارزه با نفیگرایی تاریخ، نژادپرستی، استعمارگری، فساد جوامع سیاسی و غیره است، در سال ۱۹۹۸ رمان آدمخوار را به یاد «باغوحشهای انسانی» در دوران جمهوری سوم فرانسه به نگارش درمیآورد و به روایت داستان بومیان کاناک میپردازد که در «نمایشگاه استعمار سال ۱۹۳۱» مانند حیوانات در معرض دید دیگران قرار گرفته بودند. بر این اساس، نگارندگان مقالۀ حاضر به بررسی نحوۀ ایجاد گفتمان ایدئولوژیک و دگرگونی معنایی از طریق روایتها و گفت‌وگوهایی که در سراسر کتاب اتفاق میافتد و به دگرگونی دلالتهای ایدئولوژیک منجر میشود میپردازند. همچنین، به‌واسطۀ به تصویر کشیدن و تفسیر ماهیت بومیان کاناک از نظر گفتمان ایدئولویک غالب، نشان داده میشود که گفتمان غالب با استفاده از ماهیت چند معنایی و چند بعدی زبان و با در اختیار داشتن قدرت سامان دادن ساختارهای زبانی، ماهیتی غیر از ماهیت اصیل بومیان کاناک برای آن‌ها تعریف کرده، و آن‌ها آن را پذیرفته و هویت انسانی خود را از دست میدهند.
