---

چکیده
شیوع آفت کرم گلوکاه و انواع بیماری­ها در طول انبارداری از جمله عوامل اصلی محدود کننده عمر پس از برداشت میوه انار می­باشند. از جمله تیمارهای موثر در کاهش آفات و بیماری­های محصولات کشاورزی پرتودهی با اشعه گاما می­باشد. اثر این تیمار در کاهش آفات و بیماری­های پس از برداشت انار نیز نشان داده شده است ولی تاثیر آن بر کیفیت میوه انار در طول انبار سرد بررسی نشده است. به منظور مطالعه اثر پرتودهی گاما بر کیفیت میوه انار این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در دانشگاه شاهد و پژوهشکده کشاورزی هسته­ای در سال ۱۳۹۴ اجرا گردید. برای این منظور میوه انار رقم ’ملس ساوه‘ در مرحله بلوغ فیزیولوژیکی برداشت و با اشعه گاما در دوزهای، صفر، یک، سه، پنج و هفت کیلوگری تیمار و در انبار ۶ درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی بالای ۸۰% نگهداری شد و در زمانهای یک، دو و سه ماه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اعمال تیمار اشعه گاما در مقایسه با شاهد موجب افزایش کاهش وزن و نشت یونی میوه شده و مقادیر مواد جامد محلول، فنل کل، آنتوسیانین، اسیدآسکوربیک احیا شده  و ظرفیت ضداکسایشی را در مقایسه با شاهد کاهش داد. منتهی اثرات تیمار در دوزهای پایین، به خصوص دوز یک کیلوگری چندان قابل ملاحظه نبوده ولی با افزایش دوز کیفیت میوه بیشتر کاهش یافت. بنابراین استفاده از دوزهای کم این تیمار می­تواند به طور موثری در افزایش عمر پس از برداشت میوه انار مورد استفاده قرار گیرد.

---

کاربرد نانو ذرات در بسته‌بندی مواد غذایی گام موثری در جهت کاهش ضایعات حاصل از عوامل بیماری­زا و افزایش عمر انباری محصولات غذایی گوناگون است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثر ضد قارچی فیلم نانوکامپوزیت بر پایه پلی‌اتیلن سبک حاوی هیبرید نانوهالوسیت رس/کارواکرول و کیتوزان روی قارچ­های آسپرجیلوس نیجر، آسپرجیلوس فلاوس، بوتریتیس سینرا، پنی‌سلیوم و رایزوپوس اوریزا، عامل اصلی پوسیدگی‌های پس از برداشت محصولات کشاورزی است. از این رو، فیلم‌های نانوکامپوزیتی پلی­اتیلن سبک حاوی ۵/۱و ۳ درصد نانو هالوسیت رس/کارواکرول، و ۱و ۲ درصد کیتوزان با آمیزه­سازی در اکسترودر دو‌مارپیچه و از طریق دستگاه فیلم دمشی تولید و تاثیر ضد قارچی آن روی پنج گونه قارچ فوق ارزیابی شد. نتایج تجزیه واریانس مشخص کرد که میزان رشد پنج گونه قارچ موردبررسی، به­طور معنی‌داری تحت تاثیر استفاده از نانو هالوسیت رس/کارواکرول قرار دارد. بیشترین درصد بازدارندگی مربوط به فیلم حاوی ۳ درصد نانو هالوسیت رس/کارواکرول بود. فیلم‌ حاوی کیتوزان تاثیر معنی‌داری بر رشد قارچ­های مورد مطالعه نداشت.