---

«که» از پر‏‏‏‏‏‏‏کاربردترین تکواژها در نظام گفتاری و نوشتاری زبان فارسی است که علاوه بر کاربردهای گسترده‏ای چون ضمیر مبهم، متمم‏نما، نشانۀ تأکید و... به ‌عنوان موصول‏نما در ابتدای بندهای موصولی بدون تغییر شکل حضور یافته و نقش‏های متفاوتی را پذیرا است. هدف اصلی این جستار مطالعۀ نقش‏‏‏‏‏‏‏‏های دستوری، معنایی و کاربردشناختی تکواژ «که» در بندهای موصولی زبان فارسی است. لذا برای ارائۀ توصیفی تا حد امکان کامل از تکواژ «که» بررسی دقیق مجموعه‏ای از شواهد طبیعیِ کاربردِ این پدیده در زبان فارسی ضروری است.‏ ازاین‏رو برای کارآمدی این تحقیق، داده‏ها از جملات طبیعی گفتاری و نوشتاری گویشوران زبان فارسی جمع‏آوری شده‏اند. سپس تکواژ «که» در بند‏های موصولی بر‏اساس نقش‏های دستوری و معنایی و نیز کاربرد‏شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش که مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی است تلاش بر این است تا در چارچوب نظریۀ رده‏شناختی با تکیه بر تعمیم‏های رده‏شناختی کمری ‏(۱۹۸۹) به این پرسش‏‏ها پاسخ داده شود که در بندهای موصولی زبان فارسی تکواژ «که» کدام نقش‏های دستوری، معنایی و کاربردشناختی را به عهده دارد؟ در فرض اصلی تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی برای «که» در نظر گرفته شده‏اند. یافته‏های این پژوهش حاکی از آن است که تکواژ «که» تمام نقش‏های دستوری یک گروه اسمی مانند: فاعل، مفعول ... را دریافت می‏نماید. این تکواژ نقش‏های معنایی متنوعی را چون کنشگر، کنش‌پذیر، هدف... پذیر است. همچنین «که» به‌عنوان نشانگر تأکید پس از هر سازه‏ای که هم دارای اطلاع کهنه و هم اطلاع نو باشد قرار گرفته و آن را مورد تأکید قرار می‏دهد.
 

---

---

تُعدّ کلیله ودمنه من أجمل المؤلفات فی الحکمه ورمزیه السیاسة، إذ یکون الحیوان فیها قناعاً ساتراًورمزاً یشفّ‌ عن المرموز إلیه، وهوأحرى بالقبول والسّماع، وأقدر على إخفاء مقاصد الکاتب وغایاته‌. ومن أبواب هذا الکتاب باب الأسد وابن آوى الناسک الذی یمثّل الرّجوع إلى الصّداقه بعد الخصام. نسعى من خلال هذه المقاله للإجابه على الأسئله التالیه حول هذا الباب من الکتاب: هل یمتلک هذا الباب من کلیله ودمنه عناصر البنیه القصصیة؟(الحبکه والشخصیات والأحداث والحوار) وما هی العلاقه بین هذه العناصر؟ هل هناک ترابط وتماسک بین أجزاء القصة؟ للإجابه على هذه الأسئله قمنا بدراسه عناصر القصه فی باب الأسد وابن الناسک وفقاً لمبادئ البنیویه التی تقوم على أنّ النص الأدبی هو علاقات العناصر الداخلیه فی إطارها ودخولها فی نظام یحفظ لها استقرارها ویضمن لها حرکتها وتفاعلاتها داخل النظام ذاته. وحاولنا أن نحلّل موقع هذه العناصر التی تتشکل منها البنیه والعلاقات التی تقیمها حرکه هذه العناصر تحلیلاً دقیقاً لنکتشف طبیعه هذه البنیة. وأخیراً وصلنا إلى أنّ هذا الباب من کلیله ودمنه یمتلک عناصر القصّه الفنیه فی إطار بنیه متماسکه ومتلاحمة.