---

مقدمه:
شهرها به عنوان عرصه های اصلی زندگی انسانها، متشکل از اجزا و عناصری از جمله فضاهای باز و عمومی هستند. امروزه پیشرفت در حوزه فناوری دیجیتالی در حیطه های مختلف از جمله فضاهای عمومی تاثیر شگرفی داشته است.
هدف:
هدف از این پژوهش، پرداختن به تاثیر و تاثراتی است که فضاهای مجازی بر فضاهای عمومی و حضور پذیری در آنها دارد.
روش:
پژوهش براساس اهداف آن، بنیادی و در زمره مطالعات توصیفی و تبیینی- تحلیلی قرار دارد. پس از بررسی مبانی مرتبط با شهر هوشمند و فضاهای عمومی با مراجعه به اسناد و متون معتبر، تاثیر و تاثرات فضاهای مجازی بر فضاهای عمومی شهری مورد توجه قرار گرفته و با توجه به معیارهای حضورپذیری در فضا، تعداد ۱۰۰ پرسشنامه از شهروندان تهرانی تکمیل  و تحلیل شده است.
یافته ها:
یافته ها نشان داده است که اکثر افراد از فضای مجازی به عنوان محرک و ابزاری برای حضور در فضای عمومی استفاده میکنند و نه به عنوان رقیبی برای حضور نیافتن در فضاهای عمومی. هرچند این خط سیر در ایران نزدیک به میانگین است زیرا برخی افراد (دارای سن بالاتر و یا ویژگی خاص) هنوز از فضاهای مجازی و فناوری های یاد شده به صورت محدود تری استفاده میکنند.
نتایج:
نتایج نشان داده که فضاهای مجازی به عنوان محرکی برای افزایش حضور در فضاهای عمومی، در خدمت شهروندان است. بنابراین نیاز است تا شهرسازان، سعی در ارتقا خدمت رسانی و استفاده از فضاهای مجازی و فناوری به عنوان ابزاری جهت تسهیل حضور در فضای مجازی داشته باشند.

---

اهداف: طی سده­ ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ میلادی برنامه­ریزی شهری از یک نگاه کاملا نخبه­ گرایانه و عاری از ارزش به یک مدل مشارکتی و مبتنی بر ارزش رسید. در این راستا برنامه ­ریزی تعاملی به عنوان یکی از مهم­ترین میراث معاصر شهرسازی مورد توجه حرفه­ مندان این رشته قرار گرفته است. هدف از پژوهش شناسایی عوامل موثر بر برنامه­ریزی تعاملی از دیدگاه حرفه­ مندان رشته شهرسازی در دوره معاصر است.

روش ها: روش پژوهش به لحاظ نوع کاربردی و با روش ترکیبی (کمی-کیفی) انجام شده است. پس از استخراج شاخص ها از طریق مرور منابع، تعداد ۱۷۵ پرسشنامه توسط حرفه­ مندان رشته شهرسازی تکمیل شده است. آلفای کرنباخ داده ­ها محاسبه شده و سپس روش تحلیل عاملی اجرا شده است.

یافته ها: آلفای کرنباخ داده­ها عدد ۰,۹۳۰ بوده است که حاکی از پایایی بالایی داده ­های پژوهش جهت ادامه تحلیل است. یافته­ های پژوهش پس از ۱۰ چرخش واریماکس تعداد ۶ عامل با واریانس قریب به ۶۰ درصد (۵۸.۶۳) را جهت استخراج نشان داد.

نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه حرفه­ مندان رشته شهرسازی در دوره معاصر، درمجموع عواملی نظیر سهیم نمودن شهروندان، دادن قدرت شهروندی به آن ها، شفاف­ سازی و آگاهی بخشی، نهادهای پشتیبان، کثرت­ گرایی و تکثرگرایی و حس­ تعلق و مسئولیت شهروندان بر این نوع از برنامه ­ریزی­ها تاثیر دارد و لذا پیشنهاد می شود مدیران، برنامه ­ریزان، طراحان و تمامی عوامل موثر بر برنامه ­ریزی شهری، عوامل ذکر شده را به منظور ارتقا تعامل مورد توجه قرار دهند تا برنامه ­ریزی­ های تعاملی به عنوان یکی از میراث معاصر شهرسازی زمینه مشارکت و تعامل و در نتیجه اثربخشی بیشتر را فراهم آورد.