---

  چکیده پوست سبز گردو از ضایعات گردو است که می تواند منبع ترکیبات طبیعی با خواص آنتی اکسیدانی ارزشمند باشد. در این پژوهش، تاثیر مناطق                 (شاهرود، بندر گز و هزار جریب)، حلال (اتانول ۹۶%، آب و اتانول – آب به نسبت ۱:۱ حجمی) و  زمان استخراج (۶ الی ۲۴ ساعت) بر بازدهی استخراج  ترکیبات فنلی پوست سبز گردو به روش غرقابی در دمای محیط در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. سپس، خواص زیست فعالی عصاره پوست سبز گردو در طرح کاملا تصادفی مقایسه شد. محتوای فنل کل عصاره توسط روش فولین سیوکالتیو تعیین شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره با استفاده از سنجش قدرت احیاکنندگی آهن  III و توانایی مهار رادیکال های آزاد DPPH  مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نوع حلال از نظر میزان قطبیت، زمان و منطقه رویش این گیاه بر مقدار ترکیبات فنولی استخراجی نقش موثری داشته و  همچنین فعالیت و خواص آنتی اکسیدانی به غلظت ترکیبات فنولی  عصاره بستگی دارد. بالاترین مقدار ترکیبات فنولی  با ۶۶/۴۹ میلی گرم بر گرم (بر حسب اسید گالیگ) مربوط به پوست سبز گردوی منطقه هزار جریب با حلال آب – اتانول به نسبت ۱:۱ حجمی در ۲۴ ساعت بوده است. همچنین بالاترین خواص آنتی اکسیدانی در همین عصاره  دیده شد.

---

چکیده در این تحقیق خصوصیت‌های فیزیکوشیمیایی و پایداری اکسایشی روغن زیتون رقم روغنی رشد یافته در دو منطقه رودبار و کازرون واقع در شمال و جنوب ایران با تفاوت‌هایی در شرایط آب و هوایی، ارتفاع از سطح دریا و خاک مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین خصوصیت‌های فیزیکوشیمیایی، اسیدیته، اندیس پراکسید، شاخص اسپکتروفتومتری در طول موج‌های ۲۳۲ و ۲۷۰ نانومتر، نقطه دود، وزن مخصوص و ضریب شکست و همچنین میزان کل ترکیب‌های فنولیک، آلفا‌توکوفرول، کلروفیل، کاروتنوئید و ساختار اسیدهای چرب تعیین گردیدند. جهت بررسی پایداری اکسایشی، اثر تیمار حرارتی در دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۸ ساعت بر شاخص‌هایی مانند عدد دی ان مزدوج، عدد کربونیل، ترکیب‌های قطبی و شاخص پایداری اکسایشی تحت آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش تفاوت هایی را در خصوصیات ساختاری و پایداری اکسایشی روغن حاصل از دو منطقه نشان داد. بطوریکه روغن حاصل از منطقه رودبار با ارتفاع کمتر از سطح دریا، متوسط دمای سالیانه کمتر، متوسط بارش سالیانه بیشتر و شرایط جغرافیایی خاص، حاوی مقادیر بالاتر ترکیب‌های فنولیک، آلفاتوکوفرول و اسید اولئیک بوده و از پایداری بالاتری طی تیمار حرارتی نیز برخوردار بوده است. درصورتی که روغن حاصل از منطقه کازرون با ارتفاع بیشتر از سطح دریا، متوسط دمای سالیانه بالاتر و متوسط بارش سالیانه کمتر، حاوی مقادیر بالاتر اسیدهای لینولئیک و لینولنیک بوده و پایداری کمتر را طی تیمار حرارتی از خود نشان داده است. بنابراین، نتایج این بررسی می‌تواند به عنوان توصیفی از خصوصیت‌های فیزیکوشیمیایی و پایداری اکسیداتیو روغن زیتون رقم روغنی از دو منطقه رودبار و کازرون مورد استفاده قرار گیرد.

---

چکیده در این مطالعه، تاثیر پروتئین هیدرولیز شده بافت ماهی مرکب تهیه شده از آنزیم­های پروتامکس (P۱, p۲, p۳) و آلکالاز (A۱, A۲, A۳) به ترتیب در سه سطح ۵/۰ ،۱ و ۵/۱ درصد و نمونه شاهد (درصد) بر برخی از خواص فیزیکوشیمیایی و حسی ماست قالبی کم چرب شامل ویسکوزیته، درصد آب‌اندازی، ظرفیت جذب آب، اسیدیته، pH، بو، مزه، بافت و رنگ مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کمترین مقدار ویسکوزیته (۶۶/۴۱۶) مربوط به نمونه شاهد بوده که استفاده از پروتئین هیدرولیز شده با هر دو آنزیم موجب افزایش ویسکوزیته شده بطوری که بیشترین مقدار مربوط به تیمارهای P۳ و A۳ می‌باشد. بیشترین pH و کمترین اسیدیته را نمونه شاهد داشته و پروتئین هیدرولیز شده در فرمولاسیون ماست موجب کاهش pH  و افزایش اسیدیته نمونه ها شد. بیشترین آب‌اندازی مربوط به نمونه شاهد (۴۷/۴) بوده و پروتئین هیدرولیز شده موجب کاهش آب‌اندازی شده که تیمار آلکالاز در سطح ۱٪ کمترین مقدار (۳۳/۰) را داشته است. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که تیمارهای مربوط به آلکالاز، خصوصا در غلظت های بالاتر خواص بو و مزه ماست کم‌چرب را بهبود بخشیده ولی این تغییرات در بافت و رنگ ماست چندان مشهود نمی‌باشد. بطور کلی، استفاده از پروتئین هیدرولیز شده بافت ماهی مرکب با آنزیم‌های آلکالاز و پروتامکس در فرمولاسیون ماست موجب بهبود خواص کیفی ماست کم‌چرب شده که در مقایسه، آلکالاز بهتر عمل نموده است.

---

چکیده فیلم­های خوراکی لایه­های نازکی بر پایه بیو­پلیمر­های طبیعی هستند. هدف از این مطالعه تعیین ویژگی­های نفوذ­پذیری نسبت به بخار آب، خواص مکانیکی، گرمایی و ساختار فیلم­های ژلاتینی پوست ماهی کپور سر­گنده می باشد. فیلم­ها از ترکیب ۳ گرم ژلاتین در ml۱۰۰ آب،۱۰-۰% سوربیتول و ۱۰% گلیسرول تهیه شدند. نمونه­ها، قبل از انجام آزمون خواص مکانیکی در رطوبت نسبی۳± ۷۵% و دمای^۰C  ۲۵ به مدت ۲ روز مشروط شدند. با افزایش محتوی سوربیتول، ازدیاد طول تا نقطه پارگی و نفوذ­پذیری نسبت به بخار آب افزایش، مقاومت کششی و مدول الاستیک کاهش معنی­داری یافتند. فیلم­های ژلاتینی حاوی ۱۰% گلیسرول و ۵% سوربیتول بالاترین دمای انتقال شیشه ای و دمای ذوب را بعد از فیلم­های ژلاتینی فاقد سوربیتول داشتند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان دادند که فیلم­های ژلاتینی فاقد نرم­کننده سطح بسیار صاف و یکنواختی داشته و حفره­ها و چاله­هایی نیز در ساختار آن­ها مشاهده شد. فیلم­های پلاستیکی شده با گلیسرول ۱۰% سطح شیشه ای داشتند. فیلم های پلاستیکی شده با گلیسرول ۱۰% و سوربیتول در غلظت­های مختلف از ساختار متراکم و فشرده­تری نسبت به فیلم شاهد و فاقد نرم­کننده برخوردار بودند.

---

چکیده
در این تحقیق از استویا و اینولین، به ترتیب به عنوان جایگزین ساکارز و چربی در فرمولاسیون بستنی رژیمی استفاده شد. روش سطح پاسخ به منظور بهینه­سازی فرمولاسیون با سطوح جایگزینی ۱۰۰-۰ درصد برای استویا و ۸۵-۰ درصد برای اینولین مورد استفاده قرار گرفت. متغیرهای وابسته شامل وزن مخصوص، ویسکوزیته، اورران، سفتی، زمان اولین قطره ذوب و مقدار ذوب بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که وزن مخصوص با جایگزینی استویا رابطه عکس و با جایگزینی اینولین رابطه مستقیم داشت. ویسکوزیته با افزایش سطح جایگزینی استویا تا ۱۰۰ درصد کاهش یافت، در حالیکه اورران با افزایش سطح جایگزینی ساکارز با استویا افزایش یافت. تمام سطوح جایگزینی استویا و اینولین منجر به افزایش معنی­‌دار سفتی شد. کمترین مقدار ذوب برای نمونه حاوی ۱۰۰ درصد جایگزینی استویا و نمونه حاوی صفر درصد اینولین مشاهده گردید. سطوح بهینه جایگزینی استویا و اینولین در بستنی رژیمی به ترتیب ۴۲ درصد و ۹/۶۲ درصد تعیین شد. در ارزیابی حسی از نظر پذیرش کلی بین بستنی رژیمی و بستنی معمولی (شاهد) که دارای ۱۰ درصد چربی و ۱۵ درصد ساکارز بود اختلاف معنی‌دار وجود نداشت (۰۵/۰<P)، ولی بستنی رژیمی از نظر شدت کریستالی و سردی امتیاز پایین‌تری کسب کرد. مقدار کالری بستنی رژیمی تهیه شده ۲۸ درصد کمتر از نمونه شاهد بود.

---

چکیده برای تهیه فراورده‌غلاتی مطلوب با ضایعاتکم، آرد مورد استفاده بایستی کیفیت خوبی داشته باشد. دراین تحقیق، بهبود کیفیت آرد با اختلاط گندم مروارید از کردکوی و گندم وارداتی با رقم بزوستایا برای تعیین مصرف در صنایعپخت مورد بررسی قرار گرفت.ابتدا ویژگیهای شیمیایی آرد حاصل از رقم‌های مروارید وبزوستایا شامل(رطوبت، خاکستر، پروتئین،گلوتن مرطوب وعدد فالینگ) اندازه گیری شد. سپس با افزودن نسبتهای وزنی ۱۵و۳۰ درصدگندم رقم بزوستایا به گندم رقم مروارید، نمونه های آرد آماده شدند. در مرحله بعد ویژگیهای نمونه های آرد تعیین و با حدود قابل قبول استاندارد ملی ایران مقایسه شدند. نتایج نشان داد که با افزایش رقم بزوستایا به رقم مروارید در سطوح ۱۵ و ۳۰ درصد، پروتئین وگلوتن مرطوب آردهای حاصل افزایش یافت. مقدار رطوبت، خاکستر وپروتئین کلیه نمونه ها با حدود قابل قبول استاندارد ملی ایران مطابقت داشت، اما آرد نول حاصل از رقم بزوستایا با حدودقابل قبول استاندارد ملی ایران مطابقت نداشت. همچنین درعدد فالینگ آردهای حاصل اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰۵/۰P<) و بیشتر از حد قابل قبول استاندارد ملی ایران  بود. با توجه به مقدار رطوبت، خاکستر، پروتئین وگلوتن مرطوب، نمونه حاوی ۳۰ درصد رقم بزوستایا، بهترین تیمار برای صنایع نانوایی وقنادی پیشنهاد می شود.

---

چکیده
در تحقیق حاضر، با توجه به صنعت رو به رشد نوشیدنی­های عملگرا و افزایش آگاهی مردم، سعی بر تولید نوشیدنی عملگرا بر پایه نارنج توام با شهد توت و خرما شده است که علاوه بر اثر شیرین کنندگی، دارای آثار مفید تغذیه­ای و درمانی برای افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا نیز باشد. لذا، از کنسانتره نارنج در دو سطح ۱۰ و ۲۰ درصد به همراه شهد توت و شهد خرما با نسبت­های مختلف (صفر، ۴ و ۸ درصد و ترکیب ۵۰:۵۰ هر دو شهد در همان غلظت) به عنوان شیرین کننده طبیعی در تولید نوشیدنی عملگرا استفاده شد. سپس خواص فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و حسی نوشیدنی­های تولیدی در قالب طرح کاملا تصادفی در سطح آماری ۵ درصد مورد بررسی قرار گرفت. در بین تیمارهای مورد آزمایش، کمترین میزان افت رطوبت پس از طی ۲۸ روز نگهداری در تیمار نارنج ۲۰ درصد و شهد خرما ۸ درصد در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده شد. همچنین نگهداری نوشیدنی­ها در دمای محیط طی ۲۸ روز نشان داد که درصد کنسانتره نارنج و میزان شیرین کننده­ها تاثیر معنی داری بر شاخص­های شیمیایی و میکروبی نمونه­ها داشت. با این وجود نوشیدنی عملگرا حاوی ۲۰ درصد نارنج توام با ۸ درصد شهد خرما و ۴ درصد شهد توت و ترکیب هر دو شهد در غلظت ۸ درصد بهترین خصوصیات فیزیکوشیمیایی، میکروبی و حسی را داشت که این امر به دلیل pH مناسبتر و محتوی بالای فیبر، میزان رشد میکروبی کمتر و خواص آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی ترکیبات نوشیدنی است. لذا نوشیدنی نارنج توام با شیرین کننده­های طبیعی شهد توت و خرما می­تواند به عنوان یک نوشیدنی عملگرا با خصوصیات سلامتی بخش برای افراد جامعه به خصوص مبتلایان به دیابت مطرح شود.

---

چکیده مصرف گسترده شیر و فرآورده­های لبنی سبب شده است این محصولات به ویژه توسط تولید کنندگان، هدف بسیاری از تقلبات قرار بگیرد. یکی از تقلبات رایج در این زمینه، افزودن روغن­های گیاهی با قیمت پائین با هدف افزایش سودآوری محصولات می­باشد. در این بررسی ۷۳ نمونه­ از فرآورده­های لبنی صنعتی شامل شیر، ماست، کره و روغن حیوانی از ۲۳ فروشگاه در سطح شهرستان کرمانشاه به صورت تصادفی خریداری شد. جهت تشخیص تقلب در فرآورده­ها، پروفایل ترکیبات استرولی و اسید چرب آنها پس از استخراج چربی، توسط تکنیک­های کروماتوگرافی مایع و گازی تعیین گردید. پس از انجام کروماتوگرافی، حضور استرول­های گیاهی بتاسیتواسترول و استیگمااسترول در ۳۳% از نمونه­های ماست، ۲۶% از نمونه­های کره، ۲۵% از نمونه­های روغن حیوانی و ۱۳% از نمونه­های شیر به اثبات رسید. نمونه­های ماست حاوی بیشترین میزان بتاسیتواسترول و استیگمااسترول و نمونه­های روغن حیوانی حاوی کمترین میزان این استرول­های گیاهی بودند. هم چنین بررسی پروفایل اسید چرب نمونه­های ماست و کره به ترتیب نشان دهنده­ حضور مقادیر بالای اسیدهای چرب چند غیر اشباعی نظیر اسید لینولئیک و مقادیر کم اسید میریستیک بود که افزودن روغن­های گیاهی به این فرآورده­های لبنی را تائید کرد. بنابراین می­توان گفت که بررسی ترکیب استرولی و اسیدهای چرب ابزارهای مناسبی برای اعتبار سنجی چربی شیر در فرآورده­های لبنی محسوب می­شوند. نتایج نشان داد تقریبا ۲۵ درصد از ۷۳ نمونه لبنی (شیر، ماست،کره و روغن حیوانی) حاوی روغن گیاهی بودند.

---

چکیده در این پژوهش، اثر اینولین (۲ و ۴ درصد وزنی)، کازئینات سدیم (۱/۰ و ۲/۰ درصد وزنی) و زمان رسیدن بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی، حسی، ریزساختار و رئولوژیکی پنیر کوزه مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش دوره رسیدن اسیدیته، چربی، چربی در ماده خشک و نیتروژن محلول در آب نسبت به نیتروژن کل افزایش یافت درحالیکه pH، رطوبت و نیتروژن کل نسبت به ماده خشک کاهش یافت. اینولین و کازئینات سدیم تاثیر معنی داری بر pH نمونه ها نداشت (۰۵/۰p>). درصد رطوبت با افزایش سطح جایگزینی کازئینات سدیم رابطه عکس و با افزایش سطح جایگزینی اینولین رابطه مستقیم داشت. نسبت نیتروژن کل به ماده خشک با تمامی سطوح جایگزینی کازئینات سدیم افزایش یافت ولی هیچ یک از سطوح جایگزینی اینولین تغییر معنی داری در نسبت فوق ایجاد نکرد. نسبت نیتروژن محلول در آب به نیتروژن کل با جایگزینی اینولین رابطه عکس و با جایگزینی کازئینات سدیم رابطه مستقیم داشت. تمام سطوح جایگزینی اینولین و کازئینات سدیم به ترتیب دارای کمترین و بیشترین مـدول ذخیـره (G') نسبت به نمونه تهیه شده از شیر گاو بود. بررسی ریزساختار نمونه ها نشان داد که در پنیر حاوی اینولین ۴% تعداد حفرات بیشتر و پراکندگی یکنواخت تر حفرات دیده شد. در ارزیابی حسی پنیـر کوزه دارای اینولین ۴% بافت، طعم و پذیرش کلی مطلوب تر و پنیـر کوزه حاصل از شیر گاو، رنـگ و ظاهر مطلوب تری داشت.

---

چکیده   در این پژوهش، ابتدا ژلاتین از پای مرغ به روش اسیدی استخراج شد و سپس ژلاتین استخراج شده در غلظت­های ۰، ۱۹/۰، ۳۸/۰ و ۵۷/۰ درصد و کنسانتره پروتئین شیر در سطوح ۰، ۵/۱، ۳ و ۵/۴ درصد به عنوان جایگزین­های چربی جهت تولید خامه کم‌چرب (۱۵ درصد چربی) استفاده شد. خواص فیزیکوشیمیایی خامه کم­چرب شامل pH، اسیدیته، آب انداختگی، پایداری انجماد، قوام، رنگ سنجی و سفتی بافت در ۱، ۷ و ۱۴ روز پس از تولید در دمای یخچال اندازه­گیری شد. نمونه‌های خامه از نظر آزمایشات حسی نیز ارزیابی شدند . نتایج نشان داد افزایش سطح جایگزینی چربی با ژلاتین، کنسانتره پروتئین شیر و ترکیب این دو پروتئین به خامه کم­چرب موجب کاهش آب‌انداختگی و افزایش پایداری در مقابل انجماد نمونه­ها شد. همچنین با افزایش میزان کنسانتره پروتئین شیر  و افزایش سطح ژلاتین از ۱۹/۰ درصد ، میزان قوام و سفتی بافت نمونه­های خامه کم‌چرب افزایش یافت. در بررسی حسی نمونه­های حاوی ۳۸/۰ و ۵۷/۰ درصد ژلاتین و نمونه­های حاوی ۵/۴ درصد کنسانتره پروتئین شیر با کسب امتیاز بالاتر، مطلوب ارزیابی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که می­توان از پروتئین‌های ژلاتین و کنسانتره پروتئین شیر در سطوح ۳۸/۰ و ۵/۴ درصد بترتیب، جهت بهبود کیفیت خامه­ کم­چرب استفاده کرد.

---

  چکیده میوه زغال اخته علاوه بر مصرف خوراکی، یک گیاه دارویی با جنبه های عملکردی متفاوت در طب سنتی است. در این پژوهش، خاصیت آنتی اکسیدانی و میزان کل ترکیبات فنولی عصاره میوه زغال اخته حاصل از روش های استخراج کربن دی اکسید فوق بحرانی و آب زیر بحرانی مورد ارزیابی قرار گرفت. محتوای فنول کل عصاره ها با استفاده از روش فولین سیوکالتیو تعیین شد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها با آزمون های به دام اندازی رادیکالهای آزاد DPPH و سنجش قدرت احیاکنندگی بررسی گردید. عصاره میوه زغال اخته حاصل از روش کربن دی اکسید فوق بحرانی، بیشترین میزان ترکیبات فنولی با ۹۷/۱۳۲ میلی گرم اسید گالیک در گرم عصاره خشک شده و هم چنین بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی را نشان داد. فعالیت وابسته به غلظت ترکیبات فنولی در مورد اثر آنتی رادیکالی و قدرت احیا کنندگی در همه عصاره ها مشاهده شد. بدین ترتیب می توان میوه زغال اخته را به علت حضور ترکیبات فعال زیستی مانند ترکیبات فنولیک در آن، به عنوان منبع مفیدی برای تأمین آنتی اکسیدان های طبیعی معرفی نمود.    

---

یکی از تقلبات  مهم مواد غذایی، استفاده از رنگ‌های مصنوعی در صنایع قنادی از جمله نان برنجی و عرضه آن به عنوان نان برنجی زعفرانی می‌باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر رنگ‌های طبیعی (زعفران، زردچوبه، بتا کاروتن) و رنگ‌های مصنوعی (تارترازین، سانست یلو، کینولین یلو) بر پارامترهای کیفی و حسی نمونه‌های نان برنجی بود. رنگ‌های مختلف برای تهیه نان برنجی استفاده شدند و نمونه‌های حاصل از نظر رطوبت، خاکستر غیر محلول در اسید و نیز اندیس پراکسید و عدد اسیدی طی ۳ ماه نگهداری با یکدیگر مقایسه شدند. در ادامه، ارزیابی رنگ نمونه‌ها توسط دستگاه هانترلب و ارزیاب‌ها صورت گرفت. از نظر رطوبت و خاکستر غیر محلول در اسید بین نمونه­ها تفاوت معنی­داری مشاهده نشد. با گذشت زمان اندیس پراکسید و عدد اسیدی نمونه‌ها افزایش یافت اما در نان برنجی­های تهیه شده با رنگ‌های طبیعی این دو فاکتور مقادیر کمتری در مقایسه با انواع مصنوعی داشتند. به لحاظ آماری نمونه­های حاوی زعفران و بتا کاروتن از نظر اندیس پراکسید و عدد اسیدی یکسان بودند. از نظر شاخص‌های a*، b* و L* نان برنجی‌های حاوی بتاکاروتن و زعفران به لحاظ آماری مشابه بودند. همچنین، تمام ارزیاب­ها نان برنجی­های تهیه شده با رنگ مصنوعی سان ست یلو را در سیستم ارزیابی به عنوان رتبه آخر انتخاب کردند. با توجه به نتایج، بدون ایجاد افت کیفی محسوس در نان برنجی، می­توان رنگ طبیعی بتا کاروتن را  به عنوان جایگزین زعفران در نان برنجی انتخاب کرد.

---

اثرات دو روش مختلف استخراج ، یعنی استخراج با روش نوین ( سیال فوق بحرانی) و استخراج با روش سنتی ( تقطیر با آب)، برعملکرد و ترکیبات شیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس پوست پرتقال مورد مطالعه قرار گرفت . زمان کل فرآیند در روش سنتی طولانی تر از روش نوین بوده و به طور کلی بازده اسانس حاصل از روش سیال فوق بحرانی (۳/۸ %) بیشتر از روش تقطیر با آب (۵/۲ %) بود . و ترکیبات شیمیایی اسانس های حاصل به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی – طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی و درصد ترکیبات اندازه گیری شد. طبق نتایج بدست آمده از کروماتوگرافی ،دی لیمونن که ترکیب اصلی موجود در اسانس پوست پرتقال می باشد در هر دو روش بیشترین فراوانی را نسبت به بقیه ترکیبات موجود در اسانس داشت. اما مقدار دی لیمونن در روش استخراج با تقطیر (۵۸/۸۶ %) بیش تر از روش سیال فوق بحرانی (۷۱/۶۹ %) بود. ولی طبق کروماتوگرام ، مقدار فنول در اسانس حاصل از سیال فوق بحرانی (۴۹/۱ %) بیش تر از تقطیر (۰۳/۰ %) بود که مطابق با مقایسه فنول در آزمون فولین سیوکالتو بود.

---

میوه ازگیل به دلیل حضور ترکیبات آنتی اکسیدانی و به ویژه فنل‌ها، اثرات مفیدی بر عملکرد برخی دستگاه‌های بدن مانند قلب و عروق دارد. میوه ازگیل ماندگاری بسیار پایینی دارد، این امر سبب تولید محصولات متفاوتی از آن شده که یکی از آنها شیره ازگیل، از فراورده‌های سنتی مناطق شمالی کشور می‌باشد. در این پژوهش ابتدا خصوصیات فیزیکوشیمیایی شیره اندازه گیری شد. سنجش میزان ترکیبات فنلی کل عصاره استونی شیره ازگیل به روش اسپکتروفتومتری انجام شد. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره با آزمون مهار رادیکال‌های آزاد DPPH مورد بررسی قرار گرفت و با آنتی اکسیدان سنتزی BHT مقایسه شد. نتایج نشان داد مقدار کل ترکیبات فنلی عصاره برابر با ۶۱ میلی‌گرم معادل اسید گالیک در ۱۰۰ گرم عصاره بود. غلظت ۱۰۰۰۰ میکروگرم در میلی لیتر عصاره استونی شیره ازگیل پس از آنتی اکسیدان سنتزی BHT بیشترین میزان درصد مهار را دارد (۰۵/۰> P). بنابراین شیره ازگیل به عنوان منبع بالقوه ترکیبات زیست فعال طبیعی با فعالیت آنتی اکسیدانی بالا می تواند مطرح شود.

---

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر دیواره های مختلف از جملهصمغ های دانه شاهی و قدومه شهری و ترکیبی از هر دو صمغ برای تولید نانو انکپسول های اسانس پوست پرتقال توسط خشک کن انجمادی ، به منظور به حداکثر رساندن بازده انکپسولاسیون وپایداری بیشتر امولسیون مورد بررسی قرار گرفت . به این منظور امولسیون آب در روغن حاوی ۴ درصد روغن پوست پرتقال در محلول آبی حاوی ۱ درصد ترکیب کل مواد دیواره ، به کمک اولتراتوراکس و اولتراسوند تهیه شد. پایداری امولسیون ها با اندازه گیری اندازه ذرات ، درصد تفکیک سازی امولسیون ، بریکس ، PH ، پتانسیل زتا و ویسکوزیته ظاهری اندازه گیری شد و کیفیت نانو کپسولها با تعیین راندمان ریزپوشانی ، رطوبت ، فعالیت آبی ، دانسیته و رنگ سنجی مورد بررسی قرار گرفت . گزارشات حاصل از آزمایشات مورد نظر حاکی از آن است که با توجه به تغییر در نوع دیواره، ویژگی امولسیون و پودر حاصل تغییر می کند . اندازه ذرات امولسیون ترکیبی ( صمغ دانه شاهی – صمغ قدومه شهری) کوچک تر از دو نمونه دیگر گزارش شده است وامولسیون موردنظر یکنواخت تر می باشد. . و همچنین رنگ پودر نانو کپسول حاصل از صمغ دانه شاهی روشنایی بیشتر از دو نمونه دیگر بوده و سفید می باشد . و درنهایت بررسی ساختار نانوکپسول ها با میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان داده که نانو ذرات در هر سه نمونه به شکل کروی و منظم هستند

---

این مطالعه با هدف بررسی اثر عصاره شاهدانه به صورت آزاد و نانوریزپوشانی شده در کپسول های با جنس مالتودکسترین:کیتوزان، مالتودکسترین:صمغ دانه ریحان و کیتوزان صمغ دانه ریحان با نسبت ۱:۱ در پایداری اکسایشی روغن سویا طی دوره نگهداری انجام شد. عصاره شاهدانه با استفاده از دو روش حلالی و استخراج با کمک اولتراسوند استخراج شد. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره در غلظت های مختلف با استفاده از آزمون های مهار رادیکال آزاد DPPH و احیا آهن با آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ مقایسه شد. نتایج نشان داد در هر دو روش، با افزایش غلظت عصاره فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره افزایش یافت. عصاره شاهدانه با نسبت ۱ به ۵ به مواد پوشش اضافه شد. اندازه کپسول ها بین ۷۱/۱۵۰ تا ۴۲/۱۷۱ نانومتر متغیر بود. عصاره ریزپوشانی شده و آزاد به میزان ۲۰۰۰ppm به روغن سویا بدون آنتی اکسیدان افزوده شدند و روغن به مدت ۴۰ روز در آون با دمای ۶۰ درجه سانتیگراد نگهداری شد. آزمون های اندازه گیری عدد پراکسید و عدد اسید تیوباربیتوریک در فواصل زمانی ۸ روزه بر روی روغن انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده روغن های حاوی عصاره شاهدانه نانوریزپوشانی شده کمترین میزان اکسایش چربی در طی نگهداری را در مقایسه با نمونه های شاهد، نمونه های حاوی TBHQ و نمونه های حاوی عصاره خالص داشتند و نمونه های روغن حاوی عصاره ریزپوشانی شده با مالتودکسترین:کیتوزان کمترین میزان شاخص های اکسایشی (عدد پراکسید و عدد اسید تیوباربیتوریک) را داشتند.

---

پاستیل‌ها به عنوان یکی از تنقلات محبوب در میان ‌وعده‌های غذایی مردم به‌ویژه کودکان، از جایگاه ویژه، با ثبات و در حال رشدی در صنعت قنادی برخوردار هستند. در این فراورده هیدروکلوئید‌ها به‌ویژه ژلاتین و مواد قندی از مهمترین ترکیبات تشکیل‌دهنده فرمولاسیون محسوب می‌شوند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سطوح مختلف ژلاتین پای مرغ (۳، ۵ و ۷ درصد) و کنسانتره انگور (۶۰، ۷۰ و ۸۰ درصد) به‌عنوان شیرین کننده طبیعی بر میزان رطوبت، فعالیت آبی، ویژگی‌های بافتی پاستیل بر پایه زنجبیل با استفاده از روش رویه پاسخ بوده است. بر اساس نتایج آنالیز واریانس با افزایش غلظت ژلاتین پای مرغ، فعالیت آبی پاستیل فراسودمند زنجبیلی بطور معنی‌دار (۰۱/۰p<) کاهش یافت؛ در حالی‌که در همین شرایط پارامترهای بافتی شامل سختی، پیوستگی، چسبندگی، کشش‌پذیری، قابلیت جویدن، حالت صمغی و الاستیسیته بهبود معنی‌داری نشان داده‌اند (۰۱/۰p<). اثر کنسانتره انگور بر تغییرات میزان بریکس، فعالیت آبی و پارامتر بافتی شامل سختی، صمغیت، قابلیت جویدن و کشش‌پذیری مستقیم و معنی‌دار بوده است. غلظت ژلاتین و کنسانتره انگور اثر معنی‌داری بر رطوبت پاستیل فراسودمند نداشته است (۰۵/۰p>). میزان ژلاتین ۹۵/۴ درصد و کنسانتره انگور ۸۰ درصد به عنوان بهترین شرایط فرمولاسیون پاستیل تعیین شد. در شرایط بهینه مشترک، تفاوت معنی‌داری بین مقادیر پیش‌بینی شده مدل و آزمایش شده (حقیقی) وجود نداشت (۰۵/۰p>) و از نظر ارزیابان، پاستیل حاصل، دارای ویژگی‌های مطلوب پارامتر‌های کیفی بوده است.

---

 
چکیده
بهترین شیوه برای جبران کمبود ید، استفاده از نمک یددار است. ید یک عنصر معدنی کم مقدار بوده و برای زندگی انسان حیاتی است. کمبود آن باعث بزرگی غده تیروئید (گواتر) می‌گردد. خاک بسیاری از مناطق حاوی مقادیر کافی از این ماده مغذی ضروری نیست لذا محصولات کشاورزی و فرآورده‌های دامی این مناطق، دچار کمبود ید هستند با توجه به مصرف روزانه نمک خوراکی توسط افراد، این طرح جهت بررسی میزان ید و درصد خلوص نمک‌های خوراکی مورد عرضه در سطح شهر کرمانشاه اجرا گردید .برای انجام این تحقیق تعداد ۴۰ نمونه نمک از برند‌های مختلف از فروشگاههای عرضه مواد غذایی موجود در سطح شهر (شش ماهه اول سال ۱۳۹۶) تهیه گردید. میزان و درصد خلوص نمونه ها مطابق استاندارد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده بر اساس استاندارد کشور میزان ید ۲۰-۵۵  ppm  قابل قبول ودرصد خلوص تا ۲/۹۹ درصد قابل قبول و کمتر از آن (غیرقابل قبول) مورد تفسیر قرار گرفت. به طوری­که میزان ید از۴۰ نمونه، ۲۹عدد (۵/۷۲ درصد) درمحدوده­ (۲۰-۵۵)، و از نظر خلوص ۳۰ عدد (۷۵ درصد) مطابق استاندارد و دارای خلوص حداقل(۲/۹۹ درصد) بودند و در نهایت ۵/۱۲ درصد از کل نمونه‌ها در هر دو فاکتور با استانداردهای تعیین شده مغایرت داشتند.

---

در ده اخیر استفاده از افزودنی­های طبیعی جایگزین برای ترکیبات سنتزی و شیمیایی مورد استفاده در صنایع غذایی، اهمیت بسزایی داشته است. از سوی دیگر به دلیل مشارکت ترکیبات فنولی در فعالیت آنتی اکسیدانی هدف پژوهش حاضر اندازه گیری میزان کل این ترکیبات و توکوفرول کل، با استفاده از آزمون های سه گانه اندازه گیری قدرت مهار رادیکال های آزاد DPPH، توان احیاء آهن و رنگبری بتاکاروتن در عصاره دارچین استخراج شده به دو روش غرقابی(SO) و آب زیر بحرانی (SWE) و همچنین ارزیابی ویژگی­های ضدمیکروبی این عصاره ها بر روی هر دو گونه باکتری های گرم منفی و گرم مثبت است. نتایج حاصل نشان داد مقادیر ترکیبات فنولی و توکوفرولی کل حاصل از روش‌های استخراج مختلف،  از نظر آماری  باهم اختلاف معنی­داری داشتند. بطوری­که عصاره حاصل از روش غرقابی حاوی ترکیبات فنولی بیشتر ( ۱۳/۱۳۵/۳۰) و عصاره آب زیر بحرانی دارای ترکیبات توکوفرولی بیشتری ( ۵/۰۸۶/۲) بود. نتایج آزمون های آنتی اکسیدانی سه گانه انجام شده نیز نشان‌دهنده فعالیت ضداکسیداتیو بالاتر عصارهSO می باشد. قدرت رقابت هر دو عصاره در آزمون های سه گانه در مقایسه با TBHQ بسیار متفاوت بود. نتایج آزمون ضدمیکروبی نشان داد که کمترین غلظت عصاره SO (ppm۵۰۰) اثر کشندگی بر کلیه میکروارگانیسم­های مطالعه شده داشت، درحالی­که عصاره SWE در غلظت­های متفاوت بر باکتری­های مختلف اثر کشندگی خود را اعمال نمود. بطوری­که، غلظت ppm۵۰۰ تنها قادر به از بین بردن باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس بود.
 

---

با توجه به مشکلات متعدد گزارش شده، علاقه مصرف کنندگان به استفاده  از افزودنی‌های طبیعی به جای افزودنی‌های سنتتیک امری اجتناب ناپذیر گردیده است. تحقیق پیش رو با استفاده از تیمارهای استخراج با کمک اولتراسوند و سیال فوق بحرانی، پس از اندازه گیری میزان ترکیبات فنولی، به اندازه گیری فعالیت ضد اکسایشی عصاره ها با آزمونهای حذف کنندگی رادیکال‌های آزاد DPPH، رنگبری بتاکاروتن و قدرت کاهندگی فریک (FRAP) و درنهایت اندازه گیری مقدار توکوفرول کل نمونه ها پرداخته است. نتایج حاصل نشان داد که فراصوت (دمای ۴۵ درجه سانتیگراد در مدت زمان ۳۰ دقیقه) قادر به استخراج ترکیبات فنولی بیشتری می باشد و قدرت آنتی اکسیدانی این عصاره در هر سه آزمون در مقایسه با عصاره سیال فوق بحرانی (فشار ۱۰۰ بار، دما ۵۵ درجه سانتیگراد، سرعت جریان دی اکسید کربن ۱۶ گرم بر دقیقه، سرعت جریان اتانول (بعنوان اصلاحگر) ۴ میلی لیتر بر دقیقه و زمان استخراج ۳ ساعت، بیشتر می‌باشد. قدرت آنتی‌اکسیدانی این عصاره در مقایسه با آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ در غلظت های مختلف متفاوت بود. فعالیت ضد باکتریایی (حداقل غلظت بازدارندگی و کشندگی) این عصاره ها در برابر چهار باکتری بیماری‌زا و عامل فساد مواد غذایی شامل دو گونه گرم منفی اشرشیاکلی و سودوموناس آئروژینوزا، و دو گونه گرم مثبت باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس ارزیابی گردید و نتایج نشان داد که غلظت ppm ۵۰۰ هر دو عصاره قادر به بازدارندگی و نیز کشندگی کلیه باکتری‌های مورد بررسی در این مطالعه می­باشد.