---

یکی از نقدهایی که بر ترجمه‌های متون مختلف از جمله قرآن‌کریم، قابل اعمال است، نقد واژگانی می‌باشد. از جمله الگوهای ارائه شده در این نوع نقد، مبتنی برآرای گارسس است.
پژوهش حاضر در نظر دارد تا انتخاب­های واژگانی ترجمه موسوی‌گرمارودی از قرآن‌کریم را براساس سطح معنایی ـ لغوی الگوی گارسس، مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. برای این منظور ابتدا و به‌طور مختصر نظریه گارسس معرفی و سپس موارد قابل کاربستِ این نظریه بر مثال­های مستخرج از ترجمه مذکور، تحت عناوین جداگانه و به‌طور مفصل، ذکر می­شود.
مهم­ترین یافته­های این پژوهش که با روشی تحلیلی – توصیفی نگاشته شده، بیانگر آن است که واژگان ترجمه گرمارودی از منظر مؤلفه­های نظریه گارسس، قابل نقد و ارزیابی است. این ترجمه هم توضیحی ـ توضیح تفسیری و واژگانی ـ است و هم موارد بی­شماری از همانندی و معادلسازی ـ معادل مرسوم و غیر مرسوم ـ، قبض و بسط واژگانی و همچنین انتقالِ ابهام را در خود دارد.

---

در نیمه اول قرن بیستم با ترجمه ادب قدیم فارسی، نخستین گام‌های معرفی شعر و ادب فارسی به جهان عرب برداشته شد و در اندک زمانی شعرهای شاعران بزرگی چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، عطار، نظامی و خیام به زبان عربی نیز ترجمه و منتشر شد، زان پس، مترجمان عربی روی به سوی ترجمه ادبیات معاصر فارسی نهادند.
با توجه به این که شناسایی روند ترجمه ادبیات فارسی در دوره معاصر، بیانگر چگونگی عملکرد مترجمان و نمایانگر چالش‌ها و راهکارهای ترجمه ادبیات معاصر فارسی برای حضور در عرصه جهانی است، پژوهش حاضر بر آن است که با تکیه بر روش توصیفی، جریان ترجمه شعر معاصر فارسی به زبان عربی را مورد کاوش و بررسی قرار دهد تا بدین وسیله بستر ارتباطات ادبی و فرهنگی بین دو زبان همچون سابق فراهم شود.
یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که شعر معاصر فارسی در سال ۱۳۲۹هـ.ش با ترجمه دیوان «پیام مشرق» توسط عبد الوهاب عزام به جهان عرب راه یافت. از سال ۱۳۷۹هـ.ش روند ترجمه شعر سرعت گرفت و در سال‌های ۱۳۸۴هـ.ش تا ۱۳۸۸هـ.ش آثار بسیاری ترجمه و به جهان عرب ارائه شد؛ البته وضعیت ترجمه شعر در سال‌های اخیر با ضعف و رکود همراه شده است که توجه و تلاش دانشگاه‌ها، مراکز فرهنگی و مؤسسات نشر آثار را می‌طلبد تا به حمایت مترجمان همت گمارند و به ترجمه ادبیات فارسی، بیشتر توجه کنند.

---

با این‌که ترجمه داریوش شاهین از نهج البلاغه، جزء اولین­ ترجمه­های معاصر است؛ اما کم‌تر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر در صدد است تا با روشی تحلیلی- توصیفی و با استناد به نظریه گرایش­های ریخت­شکنانه آنتوان برمن (۲۰۱۰) و با رویکرد مقابله­ متن مبـدأ و مقصد، بخشی از این ترجمه- یعنی نامه حضرت علی (ع) به امام حسن (ع)- را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و میزان چرایی ریخت شکنی­های موجود در آن را نشان دهد. در این پژوهش مشخص شد که در ترجمه شاهین، مواردی چون عقلایی­سازی، واضح­سازی، اطناب، تضعیف کیفی و کمّی، آراسته­سازی، تخریب ضرب‌آهنگ متن و تخریب سیستم­بندی­های متن، به شکل معناداری دلالت­های متن اصلی را دچار تغییر کرده است.

 

---

نهج‌البلاغه با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم، کهن­ترین ترجمه­ای است که از کتاب  گران‌سنگ نهج‌البلاغه در دست ماست. این ترجمه بر خلاف اهمیت زبانی و ادبی­اش، کم‌تر مورد توجه زبان‌شناسان و ترجمه­پژوهان بوده است. به همین خاطر، پژوهش حاضر در صدد است تا به عنوان یکی از اولین پژوهش­ها در این زمینه، به بررسی و نقد ترجمه خطبه مشهور «شقشقیه» با تکیه بر الگوی نقد پیتر نیومارک (۱۹۸۸) بپردازد. یافته­های این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی، نگاشته شده، نشان می­دهد که مترجم در ترجمه واژگان بیش‌تر از راهکار انتخاب معادل فرهنگی و در ترجمه استعارات، بیشتر از راهکار بازسازی تصویر استعاری استفاده کرده است. وی هر چند روش تحت اللفظی را برگزیده است اما از حیث ساختارهای دستوری، تابع بی قید و شرط متن مبدأ نبوده و مواردی از تغییر در ترجمه­اش وجود دارد؛ این تغییرات گاهی به خاطر مسائل ایدئولوژیک و گاهی نیز به دلایل زبانی اتفاق افتاده است.

---

بدون شک نقد ترجمه یکی از مهم­ترین زمینه­های مطالعات ترجمه است که امروزه توانسته جایگاه خود را در میان پژوهش­های علمی باز کند. با تکیه بر همین مسئله، پژوهش حاضر در نظر دارد تا به عنوان یکی از اولین پژوهش­هایی که الگوی نقد ترجمه کاترینا رایس را مد نظر قرار می­دهد، ترجمه جعفر شهیدی از نامه بیست و هشتم نهج­البلاغه را مورد  نقد و بررسی قرار دهد و به دنبال جوابی برای این پرسش باشد که این ترجمه چقدر در نقش و گونه متن و همچنین عناصر درون و برون زبانی دارای تعادل است؟ مهم­ترین نتایج این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی نوشته شده­است، مشخص می­کند که نقش غالب متن مبدأ و گونه آن در خلال ترجمه دچار تغییر جدی شده است، همچنین مواردی از عدم تعادل در سطوح واژگان، دستور،  معانی و سبک وجود دارد که بیشتر تحت تأثیر عناصر برون­زبانی رخ­نمایی کرده است.
 

---

چکیده در این تحقیق، شرایط استخراج به کمک امواج فراصوت آنتی اکسیدان های طبیعی چای کوهی با بیشینه سازی مجزا و همزمان راندمان فنول کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی با روش سطح پاسخ بهینه سازی شد. یک طرح مرکب مرکزی شامل چهار متغیر مستقل قدرت امواج فراصوت­، نسبت حلال به ماده خشک، زمان و ترکیب حلال در پنج سطح، شامل۳۰ آزمون با ۶ تکرار در نقطه مرکزی استفاده شد. نتایج نشان داد که معادله درجه دوم چند جمله ای به طور موفقیت آمیزی می تواند برای بهینه سازی شرایط استخراج استفاده شود. ضرایب تبین مدل ها برای فنول کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی کسیدانی به ترتیب ۸۳/۰، ۹۰/۰ و ۹۲/۰ بود. همچنین نتایج حاصل از بهینه­سازی فرآیند استخراج فنول کل نشان داد که بیشترین میزان ترکیبات فنولیک ۸/۱۹ (میلی­گرم معادل گالیک اسید/گرم ماده خشک) در شرایط قدرت امواج فراصوت ۸/۲۹۷ وات، نسبت حلال به ماده خشک ۳/۵۶، زمان ۱۴ دقیقه و ترکیب حلال۲/۴۳ % متانول؛ بیشترین میزان فلاونوئید کل ۵۴/۵ (میلی گرم معادل کوئرستین/گرم ماده خشک) تحت شرایط قدرت امواج فراصوت ۳۰۰ وات، نسبت حلال به ماده خشک۶۰ ، زمان ۱۴ دقیقه و ترکیب حلال۴/۶۹% متانول و شرایط بهینه بر حسب درصد فعالیت آنتی­اکسیدانی ۴/۷۸ % در شرایط قدرت امواج فراصوت ۳۰۰ وات، نسبت حلال به ماده خشک۴۰، زمان ۱۴ دقیقه و ترکیب حلال۷/۶۱ % متانول بدست آمد.

---

اکسیداسیون چربی ها یکی از مهمترین دلایل کاهش کیفیت روغن ها و چربی ها می باشد که لزوم استفاده از آنتی اکسیدان‌ها را به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی مطرح می‌نماید. گیاه چای کوهی با نام علمی Stachys Lavandulifolia گیاهی دارویی با خواص آنتی اکسیدانی است. با توجه به اینکه تاثیر فناوری‌های جدید در مقایسه با روش‌های سنتی از نظر صرفه جویی در زمان، انرژی و همچنین افزایش بازده استخراج مشخص شده است. هدف از این مطالعه مدل سازی استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی از چای کوهی با روش استخراج با کمک امواج فراصوت بود. به همین منظور، برای مدل سازی راندمان استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی شبکه عصبی، هیبرید شبکه عصبی مصنوعی- الگوریتم ژنتیک و روش سطح پاسخ استفاده شد . بهترین مدل بر اساس نتایج مدل شبکه عصبی با روش بهینه سازی گرادیان، با تابع آموزش trainbr و تابع انتقال tansig و تعداد لایه های پنهان این ترکیب دو با تعداد نرون ۸ در لایه اول و ۴ در لایه دوم بدست آمد. برای این ساختار شبکه خطای ۰۱۲۸/۰ و ضریب همبستگی ۳۰/۹۷ درصد تعیین گردید. با مقایسه این روش با سطح پاسخ دقت مدل از ۹۲% به ۶۸/۹۴% ارتقا پیدا کرد. بهترین نتیجه برای مدل هیبریدی در الگوریتم یادگیری trainbr با تابع انتقال tansig با یک لایه پنهان و ۱۸  نرون رخ داد.  میزان خطا و ضریب همبستگی در این روش به ترتیب برابر با ۰۶۹۳/۰ و ۲۷/۸۳ درصد گردید. با توجه به نتایج شبکه عصبی با روش گردیان بهتر جواب داد و روش هبیرید الگوریتم ژنتیک با شبکه عصبی مدل مناسبی برای پیش­بینی نبود.  در نهایت می توان گفت که، چای کوهی می تواند به عنوان منبع بالقوه از ترکیبات آنتی اکسیدانی و شبکه عصبی مصنوعی می تواند به عنوان یک روش کاربردی موفق برای پیش بینی بازده استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی در نظر گرفته شود.