---

-

---

چکیده سرودهای ملّی به‌عنوان متونی برساخته و نمادین از رویکردها و کانون‌های توجّه کشورها همواره قابل تأمل و بررسی بوده و هستند. این تحقیق برآن است تا به سرود ملّی از منظر زبانشناختی در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان و نظریه‌ی گفتمان (تلفیقی از ابزارهای رویکرد ون‌دایک و نظریه‌ی لاکلاوموف) بپردازد. در این پژوهش می‌کوشیم به پرسش‌های زیر پاسخ دهیم : دال‌های مرکزی سرود ملّی هر کشور چیست؟ شباهت‌ها و تفاوت‌های ساختارهای زبانی در سرودهای ملّی این کشورها کدامند؟ به این منظور ترجمه‌ی فارسی سرودهای ملّی ۴۸ کشور آسیایی و نیز ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحّد بررسی می‌شود. در این تحلیل از سرودهای ملّی کشورهای آسیایی، ۶۲ دال مرکزی که مورد توجّه همه‌ی ملّت‌هاست استخراج شد. ساختارهای زبانی این بررسی نشان می‌دهد که استفاده از زمان حال(%۹۷) به‌طور معناداری بیشتر از دو زمان آینده(%۶۵) و گذشته(%۵۹) ‌است. ۱۲ کشور آسیایی (%۲۵) در سرودهای ملّی‌شان بر تقابل و قطبیت «ما» در مقابل «آن‌ها» تأکید ویژه دارند و ۳۶ کشور باقیمانده (%۷۵) فقط از خود می‌گویند و قائل به غیریتی در مقابل آن نیستند. فراوانی واژه‌های ایجابی در (%۹۳) بیشتر از واژه‌های سلبی است. کاربرد واژه‌های سلبی در کشورهای توسعه‌یافته بسیار کمتر از سایر کشورهاست. از میان اعضای دائم شورای امنیت، سرود ملّی کشور روسیه از بیشترین شباهت‌های زبانی با سایر سرودهای کشورهای آسیایی برخوردار است و بیشترین واگرایی را از سرود سایر اعضای شورای امنیت داراست. کلید واژه‌ها : سرود ملّی، تحلیل (انتقادی) گفتمان، دال مرکزی، قطبیت ما-آن‌ها، توسعه‌یافتگی

---

پسوند «- ار» یکی از پسوندهای اسم‌ساز (و گاه صفت‌ساز) زبان فارسی است که به باور بیشتر پژوهشگرانی که تا به امروز دربارۀ آن مطالعه کرده‌اند دارای معناهای فاعلی، مصدری و مفعولی است. در پژوهش پیش‌رو این پسوند را از دیدگاه دستور شناختی لانگاکر (۲۰۰۸, ۲۰۰۹) و نظریۀ ساخت‌واژۀ  ساختی بوی (۲۰۱۰, ۲۰۱۶) مورد بررسی قرار داده و کوشیده‌ایم تبیینی شناختی و ساخت‌بنیاد از این پسوند و کاربردهای آن ارائه دهیم. این پژوهش از لحاظ تجربی (یعنی روش گردآوری داده‌ها) پیکره‌بنیاد و از لحاظ نظری (یعنی روش و چارچوب تحلیل) مبتنی بر رویکرد شناختی و ساخت‌بنیاد است. داده‌های پژوهش دربرگیرندۀ ۳۸ واژۀ مشتق ساخته‌شده با پسوند «- ار» است که از پیکرۀ ساخت­واژی خود نگارندگان (شامل بیش از ده هزار واژۀ مشتق و مرکب فارسی) و فرهنگ زانسو گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش گویای آن است که این پسوند در پنج زیرطرح‌وارۀ  ساختی متفاوت به­کار می‌رود و با پیوستن به ستاک گذشته و اسم، قلمروهای شناختی فرایند، کنشگری، نمود و رابطه را بیان می‌کند. این یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد که فرایند شناختی «بریافت» و به‌ویژه دو جنبۀ مهم آن شامل برنمایی و مشخص‌سازی، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری زیرطرح‌واره‌های مربوط به پسوند «- ار» دارد.