---

مناسبات ایران و آفریقا بنابر گواهی اسناد و منابع تاریخی پیشینه‌ای دراز دارد. این روابط که عرصه‌های مختلفی را شامل می‌شد، علی‌رغم فراز و نشیب‌ها تا به ‌امروز تداوم داشته‌است. ازجمله دورانی که باتوجه به تحولات سیاسی و فرهنگی در اوضاع داخلی ایران و در وضعیت کشورهای آفریقایی جنوب‌صحرا و وضعیت جهانی، در روابط دو طرف می‌توان موردتوجه و ارزیابی قرار داد، چگونگی این روابط در دوران قبل و بعداز انقلاب‌اسلامی در ایران است که در مقاله حاضر به آن پرداخته خواهد شد. سؤالات مطرح شده این است که باوجود پیشینه تاریخی خوب در مناسبات ایران و قاره کهن آفریقا و عقبه فرهنگی و تاریخی آنها، این روابط به‌ویژه درعرصه فرهنگی در دوره معاصر تاریخ ایران چگونه بوده‌ است؟ باتوجه به رویکردها و سیاست‌های خاص حکومتهای ایران دراین ادوار، جهت‌گیری سیاست‌خارجی ایران درارتباط با کشورهای آفریقایی جنوب‌صحرا چگونه بوده ‌است؟ باتوجه به بررسی‌های انجام شده، روابط ایران با کشورهای آفریقایی متأثر از رویکردهای‌ داخلی یا بین‌المللی حکومت‌های ایران در این دو دوره، با فراز و فرودهایی همراه بوده‌ است. در دوره حکومت پهلوی علی‌رغم برخی اقدامات سیاسی و فرهنگی در برقراری ارتباط با کشورهای آفریقایی، این روابط از سیاست منسجمی برخوردار نبود و روابط با کشورهای شمال‌آفریقا به‌ نسبتِ ارتباط با کشورهای جنوب ‌صحرا برای آن دولت اولویت بیشتر داشته‌است. ضمن اینکه مناسبات ایران با کشورهایی همچون آفریقای ‌جنوبی با توجه به حکومت آپارتاید در آنجا یا حمایت‌های نظامی و مالی از برخی حکومتها همچون سومالی، نوعی بدبینی را نسبت به ایران در بین دیگر کشورهای آفریقایی ایجاد و سبب قطع ارتباط آنها با دولت ایران شد. با این حال، پیروزی انقلاب در ایران، تحول تازه‌ای درعرصه روابط با کشورهای آفریقایی ایجاد کرد و باتوجه به رویکردها و اهداف این انقلاب از جمله استعمارستیزی و مبارزه با نژادپرستی، روابط با کشورهای آفریقایی که درگیر چنین مسائلی بودند تاحدی درصدر سیاست‌های خارجی ایران قرارگرفت. اگرچه که این روابط در دوره دولت‌های مختلف بعد انقلاب نیز با فراز و فرودهایی داشته‌است.
 

---

إن المغرب الإسلامی بسبب موقعه الطبیعی والجغرافی الهام والملائم، کان مهیئاً طوال التاریخ لاستقبال الشخصیات المعتقده بفکره المنقذ، وملائماً لاحتضان المفاهیم الموعودیة، وقد انتشرت فکره المنقذ الموعود فی هذه البلاد فی عصر ما قبل الإسلام، کما أنّ حضور بعض التیارات السیاسیه - الدینیه لاسیما مجموعات من الشیعه والعلویین بعد الإسلام قد عزز ونمّا فکره الإعتقاد بالمهدویة. وقد استخدمت تیارات عدیده هذه العقیده بغیه نیل أهدافها السیاسیة. ونظراً إلی أسماء وألقاب مؤسسی وبعض ملوک سلاله السعدیین والعلویین من الشرفاء الحسنیین وتطابقها مع ألقاب المهدی الموعود - فی أحادیث الشیعه والسنه - فإنّه یبدو أنّ هذه المجموعه من الشرفاء لم تکن غافله عن الإهتمام بالفکر المهدوی ونفوذه لدى المغاربة. لذلک فإنّ هذا البحث یرمی من خلال الأسلوب الوصفی - التحلیلی إلی تسلیط الضوء على هذا التساؤل وهو: هل اضطلع الفکر المهدوی بدور فعّال فی تأسیس سلطه الشرفاء السعدیین والعلویین؟ والفرضیه التی تطرح نفسها هی أن الفکر المهدوی شکل أحد العوامل المهمه فی نشأه سلطه الشرفاء لاسیما السعدیین.

---

ستون‌ فولادی پر شده با بتن (CFST) به دلیل بهره‌مندی از خواص مکانیکی همزمان دو ماده فولاد و بتن، قابلیت باربری بالا، تأمین ممان اینرسی معادل مقاطع بزرگ و افزایش فضای مفید داخل ساختمان‌ها و غیره، در صنعت ساختمان‌سازی به طور گسترده مورد استفاده است. با توجه به جایگاه و اهمیت این ستون‌ به خصوص در ساختمان‌های بلند و پل‌ها، شناسایی آسیب‌های جزئی به وجود آمده در آن‌، پیش از تبدیل به آسیب‌های بزرگ و غیر قابل جبران، ضروری و حائز اهمیت است. یکی از محتمل‌ترین آسیب‌ها در این نوع ستون، جدایی هسته بتنی از جداره فولادی است. در این نوشتار، المان ستون CFST در دو حالت آسیب و بدون آسیب در نرم افزار اجزاء محدود ABAQUS مدل‌سازی و تحلیل فرکانسی شد. اثر جداشدگی به صورت کاهش مدول الاستیسته بتن در محل‌های آسیب به عمق ۳ میلی‌متر لحاظ گردید. بررسی‌ها نشان داد که اطلاعات شکل مودهای حالت‌های آسیب و بدون آسیب (زاویه بین بردار شکل مودها و مقادیر فرکانس‌) به دلیل تأثیر از آسیب دچار تغییر گردید. جهت شناسایی محل‌های آسیب جداشدگی، در الگوریتم شناسایی تبدیل موجک پیوسته، سیگنال ورودی به صورت مجموع یا تفاضل شکل مودهای حالت‌های آسیب و بدون آسیب بر مبنای زاویه بین بردار شکل مودها تعریف شد. نتایج نشان داد که سیگنال‌های خروجی حاصل از جزئیات آنالیز موجک سیگنال ورودی دارای اطلاعات سودمندی جهت شناسایی محل‌های جداشدگی هسته بتنی از جداره فولادی است و در مقیاس‌های بالا، محل‌های آسیب جداشدگی به راحتی قابل شناسایی است و در مقیاس‌های پایین، همگرایی بیشتری از ضرایب موجک در محل‌های آسیب مشاهده می‌گردد.

---

با گذشت زمان، سازه‌ها تحت اثر عوامل مخرب طبیعی و غیر طبیعی متعددی چون زلزله، گودبرداری‌های غیراصولی، ارتعاشات دینامیکی حاصل از انفجار و غیره قرار می‌گیرند. همچنین، عواملی چون انتظار سرویس‌دهی بیش از ظرفیت طراحی المان‌های سازه و عدم بر آورده نمودن انتظارات به روز شده آیین‌نامه‌ای، باعث افت کارایی سازه می‌گردد. از طرفی گسترش آسیب‌های موضعی در سازه‌ها تحت اثر عوامل نامطلوب می‌تواند سلامتی کلی سازه را با مشکل مواجه نماید. بنابراین، اطلاع از وضعیت سلامتی سازه‌ها بسیار مهم و حائز اهمیت بوده و پایش و کنترل سلامتی در سازه‌ها یکی از مهمترین و مورد توجه‌ترین زمینه‌های پژوهشی بسیاری از پژوهشگران است. صفحات از مهم‌ترین المان‌های سازه‌ای هستند که آسیب در آن‌ها می‌تواند به صورت پیش‌رونده به سایر المان‌ها منتقل شده و منجر به آسیب کلی سازه گردد و در نتیجه، هزینه‌های اجتماعی جبران ناپذیر و اقتصادی فراوانی را تحمیل نماید. در این مقاله، با توجه به گسترش روز افزون استفاده از صفحات فولادی در سازه‌های ساختمانی به عنوان دیوارهای برشی فولادی، موضوع شناسایی و تعیین موقعیت آسیب به عنوان یکی از مهم‌ترین مراحل پایش سلامتی در سازه‌ها با استفاده از داده‌های دینامیکی مودال (فرکانس‌ها و شکل‌های مود ارتعاشی) و یک روش تشخیصی مبتنی بر تحلیل موجک گسسته دو بعدی مورد توجه واقع شد. به این منظور، صفحه فولادی مدل‌سازی شده در نرم افزار تحلیل اجزا محدودی ABAQUS تحت تحلیل فرکانسی واقع شد و داده‌های مودال حالت‌های آسیب و بدون آسیب استخراج گردید. نتایج، اختلاف بین فرکانس‌ها و عدم انطباق کامل شکل‌های اولیه و ثانویه مودهای ارتعاشی را بر اساس معیار انطباق مودال (MAC) و زاویه بین بردارهای اولیه و ثانویه شکل مود نشان داد. با معرفی یک شاخص مکان‌یاب آسیب (DLI) بر مبنای ضرایب موجک حاصل از جزئیات قطری تحلیل موجک دو بعدی شکل‌های اولیه و ثانویه مود ارتعاشی مورد نظر، مکان‌های آسیب با ایجاد پرش نسبی حداکثری در نمودار DLI در دو راستای طول و عرض صفحه با دقت بالایی شناسایی شد.

---

همواره سازه‌‌ها تحت اثر عوامل طبیعی و یا غیر طبیعی متعددی همچون زلزله، انفجار و گودبرداری‌های غیر اصولی واقع‌اند که می‌تواند آسیب‌های موضعی موجود در آن‌ها را تشدید نموده و باعث انهدام آن‌ها و در نتیجه، ایجاد خسارت‌های جانی و مالی فراوانی شود؛ بنابراین، پایش سلامتی سازه‌ها و اعضای سازه‌ای بسیار مهم و حائز اهمیت است. در این نوشتار، پایش سلامت عضو سازه‌ای ستون با لحاظ نمودن اثر بار محوری بر پاسخ‌های دینامیکی مودال (فرکانس‌های طبیعی و شکل‌های مود ارتعاشی) انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که فرکانس‌های طبیعی تمامی مودها در هر دو وضعیت سالم و آسیب با افزایش بار محوری به صورت نسبت‌هایی از بار بحرانی مبنا (بار بحرانی بدترین حالت آسیب) کاهش می‌یابد. همچنین، در بارگذاری‌های یکسان، همواره فرکانس نمونه سالم از فرکانس نمونه آسیب بیشتر است؛ به‌طوری‌که با افزایش شدت آسیب، اختلاف فرکانسی وضعیت‌های سالم و آسیب افزایش می‌یابد. با معرفی یک شاخص شناسایی آسیب (DDI) بر مبنای ضرایب موجک حاصل از جزئیات آنالیز موجک شکل‌های مود وضعیت‌های سالم و آسیب، محل‌های آسیب با دقت بالایی به صورت پرش و یا اغتشاش در DDI شناسایی گردید. همچنین، بررسی‌ها نشان داد که DDI محل‌های مختلف آسیب مستقل از هم بوده و تنها متأثر از شدت آسیب محل مورد نظر است و اثرات بار محوری بر DDI بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی است. مستقل بودن DDI محل‌های مختلف آسیب نشان دهنده کارآمدی روش پیشنهادی در شناسایی محل‌های آسیب است؛ زیرا در غیر اینصورت، ممکن است عدم شناسایی یک محل آسیب بر شناسایی سایر محل‌های آسیب تأثیرگذار باشد.