---

هدف از مطالعه حاضر تولید سیلاژ بیولوژیک از ضایعات مرغ بر پایه تخمیر باکتری­های اتوژن و بررسی خصوصیات کیفی محصول است. جهت تولید این محصول از کشتارگاه­های منتحب استان مازندران نمونه­برداری انجام و بیوسیلاژ در قالب فرمانتور یک تنی با استفاده از باکتری­های اتوژن جداشده از منطقه تولید شد (تخمیر). محصول نهایی (پودر خشک­شده بیوسیلاژ) از نظر کیفی با استفاده از روش­های استاندارد، مورد ارزیابی قرار گرفت و با منابع دیگر شامل پودر گوشت، پودر خون و پودر ماهی کیلکا (تولید شده به روش بچ) مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میزان پروتئین، چربی و قابلیت هضم پروتئین در بیوسیلاژ تولیدشده به ترتیب ۰۹/۵۹، ۳۰/۲۱ و ۴۱/۸۷ درصد است. محصول تولیدشده از نظر شاخص­های مذکور نسبت به پودر گوشت و پودر ماهی کیلکا وضعیت بهتری داشت. بیوسیلاژ تولیدشده از نظر مقادیر کلسیم و فسفر با پودر خون اختلاف معنی­داری ارائه نکرد و در سطح پائین­تری نسبت به پودر ماهی کیلکا و پودر گوشت قرار داشت. میزان TVN، PV و TBA در بیوسیلاژ به ترتیب ۵۶/۴۶، ۴۶/۴ و ۲۱/۲ اندازه­گیری شد که این شاخص­ها در محصول تولیدشده در مقایسه با پودر گوشت و پودر ماهی کیلکا در وضعیت بسیار مطلوب­تری قرار دارند. در ادامه مشخص شد پارامترهای میکروبی (کپک، مخمر، باکتری­های کلیفرم­، کلیفرم مدفوعی، اشرشیاکلی) در نمونه­های پودر گوشت، پودر خون و پودر ماهی کیلکا در مقایسه با بیوسیلاژ ضایعات مرغ، نسبتاً بالاتر بوده است. بنابر نتایج تحقیق حاضر ضایعات مرغ قابلیت تبدیل به بیوسیلاژ با ویژگی­های مطلوب را داراست که از آن می­توان در صنایع کشاورزی، آبزی پروری و طیور استفاده نمود.