جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای باسیتی
دوره ۷، شماره ۳۰ - ( بهمن و اسفند ۱۳۹۸ )
چکیده
اشعار و آیینهای عاشورایی شفاهی موجود در حوزههای مختلف جغرافیایی، بیانگر نحوۀ اندیشیدن و درپی آن خلق ادبیات غالب و روشنای چگونگی توجه مردمان آن حوزه بر گسترۀ آیین و مذهب است. بررسی این اشعار سیر حیات تاریخی ادبیات شفاهی عاشورایی را بین مردم یک حوزه نشان میدهد. بر این مبنا، در پژوهش حاضر سعی در مطرح کردن و معرفی اشعار آیینی «چاییشی»، «عشوری» و آیین «ایدوستانخوانی» در ادبیات آیینی عامیانۀ دامغان، با کارکرد مردم‌شناسی هستیم. تبیین اشعار آیینی عاشورایی، آنها را در حوزههای فراگیر ادبیات آیینی شفاهی قرار میدهد که کارکردی مستقیم بر آداب و رسوم مذهبی عامه دارند. تحلیلها در دو بخش ساختاری و محتوایی بر روی اشعار انجام پذیرفتهاند: در بخش محتوایی با معرفی و توجه به کارکردهای اشعار در مراسم نمادینی به مضمون آنها پرداخته شده و در بخش ساختاری، قالب مسلط بر این اشعار و توجه به موسیقی بیرونی وزن، قافیه، ردیف و موسیقی درونی مدنظر بوده است. ماهیت کار، کیفی و ابزار جمعآوری اطلاعات، مصاحبه و مشاهدۀ عمیق و میدانی است که با متخصصان درخصوص اشعار مرتبط صورت پذیرفته است.
دوره ۹، شماره ۳۸ - ( خرداد و تیر ۱۴۰۰ )
چکیده
اشعار تعزیه‌نامه‌ها باتوجه به تنیدگی شخص و حقیقت تاریخی و نمادها و نیز قوانین و قالب‌های شعری قابلیت بازتاب وسیع محتوای فکری و فرهنگی جغرافیای منطقه‌ای را دارد. توجه به محتوا و نیز مضامین رایج در این اشعار ما را با فرهنگ، زبان و اصطلاحات رایج عامه در این حوزه آشنا می‌کند. باتوجه به زیبایی اشعار تعزیه و روایت داستان‌گونۀ آن که در ذکر مصائب شهدای کربلاست و نیز ابعاد چندوجهی تعزیه‌ها و خصوصیات نمایش‌گونۀ آن کم‌تر به متن اثر تعزیه‌نامه‌ها باتوجه به محتوای دریافتی، پرداخته شده است. اینکه چه چیز در متن به اثربخشی این اشعار بر مخاطب عام مؤثرتر بوده، پرسش اصلی پژوهش حاضر است. بر این اساس، در این پژوهش اشعار مجالس تعزیه در سه بخش بررسی شده است. بخش اول، توجه به محتوا، بخش دوم مطلع‌های توصیفی اشعار و بخش سوم تنوع قالب‌های شعری متن است. بر این اساس، با تکیه بر عناصر محتوایی متن، کارکردهای اشعار در جلب مخاطب، تحلیل شده است. تاکنون در زمینۀ تحلیل محتوای اشعار در مجالس تعزیه پژوهشی انجام نشده است. این پژوهش برمبنای نسخه‌های مجالس تعزیه با عنوان مجموعه‌جنگ تعزیۀ این رستخیز عام ــ در هشت مجلد که در حال حاضر نیزمورد خوانش و در ماه محرم در مجالس تعزیه در شهرستان دامغان اجرا می‌شود ــ به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است.
