تحلیل نشانه ـ معناشناختی عقل سرخ شیخ شهابالدین سهروردی و رسالۀالطیر ابنسینا | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 6, Volume 14, Issue 2 - Serial Number 74, 1402, Pages 191-223 PDF (1.2 M) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.29252/LRR.14.2.6 | ||
| Authors | ||
| فاطمه نیک پناه1; بهجت السادات حجازی* 2; مهیندخت فرّخ نیا3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| 3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| Abstract | ||
| شیخ شهابالدین سهروردی پایهگذار مکتب «اشراقی»، پیونددهندۀ فلسفۀ یونان، عرفان اسلامی با وحی قرآنی در آثار رمزی خود بوده است. داستانهای رمزی او به گفتۀ بعضی اندیشمندان ازجمله هانری کُربن، حاصلِ تجربیات شهودی خودِ اوست که به رشتۀ تحریر درآمده است. نظریۀ نشانه ـ معناشناختی گفتمانی، رویکردی جدید از علم نشانهشناسی است که رابطۀ میان دال و مدلول را به جریانی سیّال و چندبُعدی تبدیل کرده، و زمینۀ تولید معناهای جدید را در یک متن فراهم میکند. سهروردی ازجمله گفتهپردازان عرصۀ متون رمزی عرفانی است که اگرچه قرنها پیش از نظریهپردازان نشانه ـ معناشناختی ازجمله گِرمَس میزیسته است، ولی نوشتارهای او قابلیّت واکاوی با این نظریههای جدید را دارد. ازاینرو یک متن رمزی وی یعنی عقل سرخ را برای نمونه با رسالۀالطیر ابنسینا که همانندیهایی با هم دارند، برای این پژوهش برگزیده شد تا ازیکسو نظامهای گفتمانی و ازسویدیگر نوع روایت را در آنها مورد نقدوبررسی قرار دهیم. هردو روایت بیان کوششی جهت دستیابی به اُبژۀ ارزشی است که برخلاف روایتهای کلاسیک، در دورن کنشگر وجود دارد نه در بیرون از وجود او. در هردو داستان نشانههایی از روایت تعاملی و روایت همآمیخته یا همتنیده بهچشم میخورد و در عقل سرخ افزونبر اینها، روایت تطابقی هم وجود دارد. همچنین انواع نظامهای گفتمانی کنشی، تنشی، شوِشی و بُوِشی را میتوان در این دو اثر سهروردی جستوجو کرد. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوای کیفی متن و مبتنی بر نظریۀ نشانه ـ معناشناختی در حوزۀ زبانشناسی مدرن با تأکید بر الگوی گِرمَس به سامانرسیده است. | ||
| Keywords | ||
| نشانه ـ معناشناختی; گِرمَس; عقل سرخ; رسالۀالطیر | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 286 PDF Download: 125 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,465,866 |
| PDF Download | 17,561,669 |