بررسی شبکۀ شعاعی پیشوند /پس-/ در زبان فارسی با تأکید بر رویکرد شناختی | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 13 July 2025 | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.48311/LRR.72753 | ||
| Authors | ||
| مریم عظیمی1; مسعود دهقان* 2; اکرم کرانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه آموزش زبا انگلیسی و زبان شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران | ||
| 3استادیار، گروه آموزش زبان انگلیسی و زبانشناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران | ||
| Abstract | ||
| در معنیشناسی شناختی، یک واژۀ چندمعنا یک مقولۀ معنایی را تشکیل میدهد و معانی مختلف آن واژه در یک شبکۀ شعاعی عضوهایی از آن مقوله را به خود اختصاص میدهند. بر این اساس، در جُستار حاضر چندمعنایی پیشوند /پس-/ با تکیه بر رویکرد معنیشناسی شناختی مورد بررسی قرار گرفته است. ماهیت روششناختی این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده و دادهها به روش کتابخانهای از منابع فارسیزبان لغتنامۀ دهخدا (1373)، فرهنگ معین (1381) و فرهنگ عمید (1389) استخراج شدهاند. در این پژوهش از دو معیار تایلر و ایوانز (Tylor & Evans, 2003) یعنی نخستین معنای تثبیتشده یا شواهد تاریخی و برجستگی و شاخصیت در شبکۀ معنایی، برای تعیین معنای اصلی یا سرنمون پیشوندهای زبان فارسی استفاده شد. این پیشوند بنابر کاربرد خود در زبان فارسی دارای خوشههای معنایی متفاوتی همچون «بعد، قبل، جلو، عقب و پشت» است که از یک معنای سرنمون یا اصلی بسط یافتهاند. یافتهها نشان داد که پیشوند فعلی /پس-/ به پایههای متنوع متصل میشود و واژههای مشتق جدیدی همچون «پسفردا، پس پریروز، پسانداز، پسلرزه» و امثال آنها را میسازد، و این که پیشوند /پس-/ از شبکۀ شعاعی گستردهای برخوردار است که دلیل آن، ترکیب پیشوندهای فعلی به افعال گوناگون است. همچنین، نتایج نشان داد که معیارهای تایلر و ایوانز (Tylor & Evans, 2003) برای تعیین معنای سرنمون پیشوندهای زبان فارسی راهگشا بوده و رویکرد معنیشناسی شناختی، علاوه، بر مشخصنمودن معانی گوناگون یک پیشوند و کاربردهای آن در بافتهای مختلف، ارتباط بین این معانی را در شبکۀ شعاعی بهوضوح نشان میدهد. | ||
| Keywords | ||
| معنیشناسی شناختی; چندمعنایی; شبکۀ شعاعی; پیشوند; زبان فارسی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 379 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,479,438 |
| PDF Download | 17,565,690 |