زنجیرههای واژگانی خطبه 111 و 221 نهج البلاغه بر اساس نظریه "بارزیلی" و "الهداد" | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 13 July 2025 | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.48311/lrr.2025.7179 | ||
| Authors | ||
| سمیه مدیری1; سید عدنان اشکوری* 2; عیسی متقی زاده3; علی پیرانی2; سودابه مظفّری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 3استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| ارتباط میان واژگان و مفاهیم آنها در علم "معناشناسی" بررسی میشود. "معناشناسی آماری" زیرشاخه "معناشناسی محاسباتی" و در حقیقت، زیر شاخهای از "زبانشناسی محاسباتی" و "پردازش زبان طبیعی" است. تعیین واژگان و مفاهیم کلیدی یک متن به روش سنتی، نیازمند صرف زمان و همچنین دانش تخصصی راجع به موضوع متن است. استخراج زنجیرههای واژگانی، یکی از جدیدترین شاخههای معناشناسی آماری است که بر اساس روابط معنایی میان واژگان، مضامین اصلی متن را در اختیار ما قرار میدهد. در جستار حاضر برآنیم تا زنجیرههای واژگانی دو خطبه 111 و 221 نهج البلاغه را بر اساس نظریه "بارزیلی" و "الهداد" تعیین کرده و با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی و آماری، مضامین اصلی آنها را استخراج نماییم. نتایج تحقیق حاکی از آن است که خطبه 111 دارای 78 و خطبه 221 نیز دارای 87 زنجیره واژگانی بوده که از میان آنها، رابطه معنایی تضاد (50%) -در خطبه 111- و رابطه معنایی تضاد (38%) و ترادف (34%) -در خطبه 221- از بیشترین فراوانی برخوردار هستند. در خطبه 111، زنجیره شماره 53 که واژگان تشکیل دهنده آن، بر ترک دنیا و برگزیدن آخرت دلالت دارند و در خطبه 221، زنجیرههای شماره 31، 62 و 8 که واژگان آنها، به ترتیب، بر سکوت و خاموشی پس از زبانآوری، ضرورت بهرهگیری از عقل و خرد، ترس و وحشت از روز قیامت دلالت دارند، قویترین زنجیرهها هستند. همچنین نتایج نشان میدهند که موضوع خطبه 221 "اخلاقی، اعتقادی، علمی، عقلی" است اما مضامین اصلی خطبه 111، با موضوع "اخلاقی" که "دشتی" برای آن ذکر کرده است، مطابق میباشد. | ||
| Keywords | ||
| معناشناسی; زنجیره واژگانی; نظریه بارزیلی و الهداد; نهج البلاغه | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 284 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,460,544 |
| PDF Download | 17,559,780 |