تحلیل معرفت شناسی (اپیستمولوژی) تفکّر لغوی در مستند سماع از علم اصولالنحو (بررسی موردی آرای سیوطی (قرن نهم) و تمّام حسّان (قرن معاصر) | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 13 July 2025 | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.48311/lrr.2025.7172 | ||
| Author | ||
| احمد پاشازانوس* | ||
| دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) | ||
| Abstract | ||
| بررسی و تحلیل تفکّر لغوی حاکم بر علم اصول نحو به عنوان پدیدهای مهم در علم زبان شناسی زبان عربی است که به عنوان یک اصل کلّی حاکم بر علم نحو، ذهن زبانشناسان قدیم و جدید را از دیرباز تا کنون به خود مشغول نموده است. از میان این علم چهارگانه اصول نحو، بررسی و تحلیل این تفکّر زبانی در مسأله «سماع » که مستندِ دیگراصول نحو مانند «قیاس» و «اجماع» است، آن هم از منظر دو زبانشناس و عالم اصول نحوی متقدم و معاصر، سیوطی در قرن نهم و تمّام حسّان در قرن معاصر، ما را برآن داشت که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع و دادههای زبانی موجود، به بررسی و تحلیل این مسأله بپردازیم. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است، که این دو عالم نحوی متقدم و معاصر در اولین منبع سماع، یعنی کلام عرب و شرایط مکانی و زمانی حاکم بر آن کلام، اختلاف قابل ملاحظهای نداشته ولی در دومین منبع سماع، یعنی در قرآن کریم اختلاف نظر دارند. سیوطی در این منبع سماع باتوجه به تحرّز (پروای) دینی که از آن برخوردار بوده است، در مبحثِ استناد به قراءات قرآنی درقاعده سازی قواعد نحوی، با ملاحظه این مطلب که: «مسئله قرائت، سنتی است که از آن پیروی شده و با آن مخالفت نمیشود» | ||
| Keywords | ||
| زبان عربی; علم اصول نحو; مستند سماع; منابع سماع; سیوطی و تمّام حسّان | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 367 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,005 |
| PDF Download | 17,551,284 |