رویکردی ساختی ـ شناختی به پسوند «- ار» در زبان فارسی | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 26, Volume 11, Issue 4 - Serial Number 58, 1399, Pages 735-766 PDF (496.4 K) | ||
| Authors | ||
| پارسا بامشادی1; نگار داوری اردکانی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
| 2دانشیار زبانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
| Abstract | ||
| پسوند «- ار» یکی از پسوندهای اسمساز (و گاه صفتساز) زبان فارسی است که به باور بیشتر پژوهشگرانی که تا به امروز دربارۀ آن مطالعه کردهاند دارای معناهای فاعلی، مصدری و مفعولی است. در پژوهش پیشرو این پسوند را از دیدگاه دستور شناختی لانگاکر (2008, 2009) و نظریۀ ساختواژۀ ساختی بوی (2010, 2016) مورد بررسی قرار داده و کوشیدهایم تبیینی شناختی و ساختبنیاد از این پسوند و کاربردهای آن ارائه دهیم. این پژوهش از لحاظ تجربی (یعنی روش گردآوری دادهها) پیکرهبنیاد و از لحاظ نظری (یعنی روش و چارچوب تحلیل) مبتنی بر رویکرد شناختی و ساختبنیاد است. دادههای پژوهش دربرگیرندۀ 38 واژۀ مشتق ساختهشده با پسوند «- ار» است که از پیکرۀ ساختواژی خود نگارندگان (شامل بیش از ده هزار واژۀ مشتق و مرکب فارسی) و فرهنگ زانسو گردآوری شده است. یافتههای پژوهش گویای آن است که این پسوند در پنج زیرطرحوارۀ ساختی متفاوت بهکار میرود و با پیوستن به ستاک گذشته و اسم، قلمروهای شناختی فرایند، کنشگری، نمود و رابطه را بیان میکند. این یافتهها همچنین نشان میدهد که فرایند شناختی «بریافت» و بهویژه دو جنبۀ مهم آن شامل برنمایی و مشخصسازی، نقش تعیینکنندهای در شکلگیری زیرطرحوارههای مربوط به پسوند «- ار» دارد. | ||
| Keywords | ||
| کلیدواژهها: پسوند «- ار»; صرف ساختی; دستور شناختی; پسوند اشتقاقی; وندافزایی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 383 PDF Download: 110 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,046 |
| PDF Download | 17,551,293 |