ساختهای دواسمی در زبان فارسی بر اساس مدل محدودیتها | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 4, Volume 11, Issue 4 - Serial Number 58, 1399, Pages 75-104 PDF (405.36 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| Authors | ||
| علی عربانی دانا1; عادل رفیعی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرانن | ||
| Abstract | ||
| ساختهای دواسمی به توالی دو کلمه ـ که دارای طبقه دستوری یکسان هستند و عموماً با یک رابط واژگانی بههم مرتبط میشوند ـ گفته میشود. ساختهای دواسمی میتوانند برگشتپذیر یا برگشتناپذیر باشند. این مقاله در نظر دارد تا ساختهای دواسمی در زبان فارسی را بر اساس مدل محدودیتها بررسی کند تا مشخص شود که این مدل تا چه میزان میتواند دادههای زبان فارسی را توجیه کند. درمورد آن دسته از ساختهای دواسمی ـ که مدل مولین قادر به تبیین آنها نیست ـ پژوهش حاضر در نظر دارد تا محدودیتهایی را متناسب با ساختار زبان فارسی معرفی کند. مدل محدودیتها را مولین (2014) معرفی کرده است. این مدل شامل محدودیتهای معنایی/ کاربردشناختی، واجی غیروزنی، واجیِ وزنی و بسامد و ترتیب الفبایی است. دادههای این پژوهش از کتابها، روزنامهها، فرهنگ لغت زبان فارسی و نیز پیکره تحت وب بهدست آمد. برای انجام این پژوهش، دادههای تحقیق ـ که مشتمل بر 593 ساخت دواسمی است ـ از نظر برگشتپذیری یا برگشتناپذیری گروهبندی شد. برای تعیین برگشتپذیری یا برگشتناپذیری ساختهای دواسمی، از مرجع دادگان زبان فارسی (پیکره بیجنخان) و اینترنت استفاده شده است. بدین صورت ساختهایی که در پیکره مورد استفاده فقط در یک ترتیب ظاهر شدهاند، برگشتناپذیر و ساختهایی که در هر دو ترتیب ظاهر شدهاند، برگشتپذیر درنظر گرفته شدهاند. سپس دادههای استخراجشده بر اساس مدل محدودیتها تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل محدودیتهای مولین میتواند ترتیب اکثر ساختهای دواسمی در زبان فارسی را توجیه کند. همچنین درمورد دادههایی که مدل مولین قادر به تبیین آنها نیست، یک سری محدودیتهایی تعریف شد، ازجمله: اصل «غلبه»، اصل «رسایی اول هجای دوم»، اصل «قیاس»، اصل «اهمیت»، اصل «رسایی جزء اول پایانه»، اصل «روایت»، و اصل «سبب ـ مسبب»، | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: ساخت دواسمی; برگشتپذیری; برگشتناپذیری; محدودیتها | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 306 PDF Download: 129 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,454,641 |
| PDF Download | 17,557,939 |