واکاوی تاثیر تحلیل های نحوی در گفتمان قرآنی آیه وصیّت | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 9, Volume 9, Issue 1 - Serial Number 43, 1397, Pages 213-238 PDF (399.04 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| فاطمه دست رنج* | ||
| استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| Abstract | ||
| «وصیت» از سنن پسندیدهای است که قرآن کریم با اسلوبهای مختلفی بر اهمیت و مطلوبیت آن تأکید دارد. لذا، شناخت معنا و حکم تکلیفی آن با توجه به تحلیل إعراب آیه و توجه به سطح زبانی گفتمان قرآن و نیز سطح فرازبانی و تأثیر عوامل برونزبانی، بسیار اهمیت دارد. پژوهش حاضر ضمن بهرهگیری از روش تحلیل محتوا با گزینش آیهای در محدودۀ آیاتالاحکام، تأثیر تحلیلهای متفاوت نحوی در ارائۀ تفسیر فقهی و نیز میزان تأثیرگذاری پیشفرضهای فقهی در گزینش إعراب آیه را به منظور بیان رابطۀ میان معنای شرعی و دلالت نحوی، بررسی و تبیین کرده است. وجه دستوری آیۀ وصیت، حاکی از یک گفتمان دستوری بسته، تابع تغییر وضعیت از بُعد انگیزهبخشی به بُعد معرفتی است که حضور عناصری چون وجود إعرابهای مختلف، زمینۀ حکم فقهی را در گسترۀ وجوب و استحباب فراهم میکند. از دید قائلان وجوب وصیت، رابطهای از نوع دستور بر نظام گفتمانی آیه، حکمفرماست و از این رو، نظام گفتمانی حاکم بر آن از نوع هوشمند و برنامهمدار است. در بُعد استحباب نیز تعبیر «حَقًّا عَلَی الْمُتَّقین» و «بالمعروف» بهعنوان یک جریان حسی و عاطفی میتواند به ادراک معنا و کنش منجر شود. بنابراین، گفتمان قرآنی وصیت در بُعد استحباب، تابع نظام گفتمان احساسی و از گونۀ تنشی ـ عاطفی است. | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: إعراب; تحلیل نحوی; تفسیر فقهی; وصیت; گفتمان قرآنی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 272 PDF Download: 145 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,451,818 |
| PDF Download | 17,556,860 |