چندمعنایی پسوند «-ی» فارسی: کندوکاوی در چهارچوب ساختواژۀ ساختی | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 13, Volume 8, Issue 7, 1396, Pages 265-289 PDF (329.84 K) | ||
| Authors | ||
| پارسا بامشادی* 1; فریبا قطره2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
| 2استادیار زبان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران | ||
| Abstract | ||
| هدف از پژوهش پیشرو آن است که یکی از پربسامدترین پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی، یعنی «-ی» واکاوی و سویههای گوناگون ساختاری و معنایی/ کارکردی آن بررسی شود. این پژوهش رویکردی ساختبنیاد دارد و در چهارچوب نظری ساختواژۀ ساختی است که میکوشد به روش توصیفی- تحلیلی الگوهای واژهسازی را بر پایۀ مفهوم «ساخت» و «طرحوارههای ساختی» تبیین نماید و روابط پایگانی و شبکهای میان طرحوارهها و زیرطرحوارهها را بهگونهای سامانمند نشان دهد. دادههای این پژوهش برگرفته از پیکرۀ ساختواژۀ خود نگارندگان است که بیش از 8000 واژۀ مشتق و مرکب فارسی را دربرمیگیرد. در کنار آن، از کتاب فرهنگ بزرگ سخن انوری (1381) نیز استفاده شده است. یافتههای پژوهش گویای آن است که پسوند «-ی» دارای 38 معنا/ کارکرد گوناگون است؛ بنابراین این پسوند قابلیت چندمعنایی بسیار بالایی دارد و همواره معنا/ کارکردهای تازهای را نیز میپذیرد. چندمعنایی که در اینجا با آن روبهرو هستیم، نه در سطح واژههای عینی، بلکه در سطح طرحوارههای انتزاعی قابل تبیین است و از این رو آن را چندمعنایی ساختی مینامند. به سخن دیگر، نظریۀ ساختواژۀ ساختی ما را به برداشت و مفهوم تازهای از چندمعنایی میرساند که همانا چندمعنایی پایگانی (سلسلهمراتبی) و چندمرحلهای در سطح ساختهای انتزاعی زبان است. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: پسوند «; ی» | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 312 PDF Download: 119 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,448,030 |
| PDF Download | 17,555,123 |