واژهبستهای مفعولی و آرایش بنیادین واژگان در زبان فارسی | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 17, Volume 7, Issue 5, 1395, Pages 49-72 PDF (315.12 K) | ||
| Authors | ||
| شهلا شریفی1; ابوالفضل مزینانی* 2; علی علیزاده1; شهلا شریفی1 | ||
| 1دانشیار زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| Abstract | ||
| این بررسی در چارچوب دستور گشتاری و مبانی ردهشناسی و با هدف تعیین جایگاه زیرساختی واژهبستهای مفعولی زبان فارسی، ونیز تبیین رابطهی همزمانی-درزمانی این جایگاه با آرایش بنیادین واژگان این زبان صورتگرفت. ازاینرو، با لحاظ زیرساخت «واژهبست+فعل» در تقارن با رده sov، نتیجهگیری شد که گشتار حرکت واژهبست مفعولی را از جایگاه مذکور به سمت محل ظهور هدایت میکند. مضافاْ، جهتگیریهای نحوی، صرفی و نوایی، به عنوان سه معیار مؤثر در چگونگی واژهبستافزایی معرفی شده که ممکن است با گذشت زمان متفاوت عمل کنند. در همین راستا، با اشاره به «شرط کوتاهترین حرکت»، به رابطهی فرایندهای انضمام و واژهبستافزایی در فارسی معاصر اشاره شده و استدلال شد که برخلاف فارسی نو قدیم، نادستوری شدن الحاق واژهبست به جزء اسمی برخی از افعال مرکب در گونهی معیار مؤید این رابطه است. در راستای تبیین پیامدهای ردهشناختی واژهبستافزایی درابتدا به فرضیهی مطرح در دبیرمقدم (1997) مبنی بر تغییر ردهی فارسی از ov به vo اشاره شده و با استناد به شواهد تاریخی و گویشی این نتیجه به دست آمد که بررسی سیر تحول تاریخی مشهود در نظام واژهبستی فارسی، تبیین قابل توجهی برای ناهمخوانی زبان فارسی با معیارهای بیستگانهی درایر(1992) و همگانی شماره 25 گرینبرگ (1963) به دست میدهد. ازاینرو، در پایان این نتیجه گرفته شد که بررسی عملکرد و سیر تحول واژهبستهای ضمیری زبان فارسی، فرضیهی قرار گرفتن این زبان در جریان تغییر رده را تقویت میکند. | ||
| Keywords | ||
| جابجایی; واژهبست مفعولی; آرایش بنیادین واژگان; انضمام; تغییر رده | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 345 PDF Download: 374 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,672 |
| Article View | 24,384,150 |
| PDF Download | 17,531,361 |