تأثیر بافت زمانی- مکانی بر تحلیل کنشگفتار؛ مقایسه فراوانی انواع کنشهای گفتار در سورههای مکّی و مدنی قرآن کریم | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 4, Volume 6, Issue 3, 1394, Pages 65-92 PDF (496.95 K) | ||
| Authors | ||
| سید محمد حسینی معصوم* 1; عبدالله رادمرد2 | ||
| 1دانشیار زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| Abstract | ||
| بررسی کنشهای گفتار در متون مذهبی یکی از راههای درک لایههای پنهان کلام و شناخت تأثیر مورد نظر مبدأ کلام است. این پژوهش برای نخستینبار به بررسی و مقایسه کنشهای گفتار در منتخبی از سورههای مکّی و مدنی قرآن کریم میپردازد. در این تحقیق توصیفی با روش تحلیل محتوا، شصت صفحه از قرآن کریم مشتمل بر سی صفحه از سورههای مکّی و سی صفحه از سورههای مدنی به روش تصادفی بهعنوان نمونه انتخاب گردید. براساس نظریه کنش گفتارِ آستین و طبقهبندی پنجگانه سرل در مورد انواع کنشهای گفتار، با درنظرگرفتن محتوا و مفاهیم سورهها و آیات، فراوانی هریک از انواع کنشهای گفتار موجود در آنها بررسی شد. نتایج نشان داد که پراکندگی و فراوانی انواع کنشهای گفتار در سورههای مکّی و مدنی تفاوت قابل توجّهی دارد. بر این اساس، در سورههای مکّی کنش اظهاری بیشترین فراوانی را دارد و کنشهای عاطفی، ترغیبی، تعهّدی و اعلامی در رتبههای بعد قرار دارند. امّا در سورههای مدنی، فراوانی کنش اظهاری بهنفع سایر کنشها کاهش یافته و در مقابل، کنشهای ترغیبی و عاطفی و کنشهای تعهّدی و اعلامی افزایش یافتهاند. این آمار میتواند در مقایسه این دو نوع از سورهها دارای پیامدهای تفسیری مهمّی باشد؛ از جمله اینکه بیان اخبار و معارف الهی و اسلامی در قالب کنش اظهاری در سورههای مکّی و در آغاز اسلام، حجم بیشتری از آیات را به خود اختصاص داده است؛ درحالیکه کنشهای گفتاری مربوط به اوامر ونواهی تشویقی و ترغیبی و تبشیر و انذار، در سورههای مدنی اولویت بیشتری دارد. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: تحلیل گفتمان قرآن; سورههای مکّی; سورههای مدنی; کنش گفتار; سرل | ||
|
Statistics Article View: 343 PDF Download: 120 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,454,656 |
| PDF Download | 17,557,941 |