بررسی ویژگیهای سبکی داستان کوتاه «جشن فرخنده» از جلال آلاحمد با رویکرد سبکشناسی انتقادی | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Article 3, Volume 4, Issue 1, 1392, Pages 39-63 PDF (279.73 K) | ||
| Author | ||
| مریم درپر* | ||
| پژوهشگر گروه زبان و ادبیات فارسی، انجمن علمی نقد ادبی ایران، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| در این مقاله، سبکشناسی انتقادی در داستان کوتاه را به صورت کاربردی به حوزه پژوهشهای سبکشناسی فارسی معرفی کرده ایم. پرسش اساسی تحقیق این است که ایدئولوژی پنهان متن در داستان کوتاه «جشن فرخنده» اثر جلال آل احمد چیست، چه مؤلّفههای سبکیای به کشف آن منجر میشود و ایدئولوژی پنهان متن چه کارکردی دارد. فرض بر این است که در این داستان ایدئولوژی ساز کاری برای مشروعیت بخشیدن به ستیز علیه سلطه است. این پژوهش به روش لایهای انجام شده است. ابتدا لایه بیرونی و بافت موقعیتی متن مورد بررسی قرار گرفته، سپس دو لایه روایی و متنی شامل کانونسازی، میزان تداوم و جنبههای آن، و خردلایههای واژگانی، نحوی و بلاغی بهعنوان مؤلفههای سبکی برجسته تجزیه، و تمام لایههای یادشده مرتبط با یکدیگر و در ارتباط با گفتمانهای رایج در زمان نویسنده تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد در این متن، تقابل، مؤلفه سبکیِ مهم و معناداری است. ویژگیهای سبکی متن، از تقابل شخصیتها و تقابل گفتمانها تا برجستگی قطب منفی کلام، نشان دهنده ایدئولوژی پنهان متن است که عبارت است از نارضایتی نویسنده، بهعنوان روشنفکری منتقد که طیفی از جامعه را نمایندگی میکند؛ از هر دو جریان اجتماعی و سیاسی مذکور در داستان. این ایدئولوژی سازکار مشروعیت بخشیدن به ستیز علیه سلطه را سازمان دهی می کند. هدف پژوهش، کاربرد سبکشناسی انتقادی در تجزیه و تحلیل داستان کوتاه فارسی و آشکار کردن این امر است که با برقراری ارتباط بین ویژگیهای سبکی و کلانلایه گفتمانی شامل بافت موقعیتی، لایه بیرونی متن و مقولههای ایدئولوژی و قدرت، میتوان به تفسیر و درک و دریافت عمیق تری از متن- اصلی ترین هدف دانش سبکشناسی- دست یافت. | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: ایدئولوژی; «جشن فرخنده»; جلال آلاحمد; روابط قدرت; سبکشناسی انتقادی | ||
|
Statistics Article View: 279 PDF Download: 118 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,460,626 |
| PDF Download | 17,559,800 |