عقلانیت انتقادی مقدمهای بر معرفت شهودی حافظ (بررسی تطبیقی اندیشه حافظ و نظریه کارل ریموند پوپر) | ||
| پژوهش های ادبیات تطبیقی | ||
| Article 2, Volume 9, Issue 1 - Serial Number 27, 1400, Pages 26-55 PDF (521.4 K) | ||
| Authors | ||
| نسرین فلاح* 1; سارا اسدپور2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| 2استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| Abstract | ||
کارل ریموند پوپر(1902- 1994)، فیلسوف اتریشی، دیدگاه خود را با عنوان عقلانیت انتقادی مطرحکرد و به سرعت این نظریه در ابعاد متفاوت زندگی بشر سایهافکند. این دیدگاه با منسوخساختن دیدگاههای فلسفه سنتی یا عقلانیت فراگیر، تحوّلی مهم در زمینه معرفتشناسی بود. عقلانیت انتقادی، با نفی انحصار حقیقت به فرد یا گروه خاصّی، دستیابی به حقیقت مطلق را ردمیکند. لزوم تعقّل درباره مسائل مختلف و تلاش برای بهبود خطای خود در پرتو توجّه به استدلال انتقادی دیگران، نزدیکی به حقیقت را امکانپذیرمیسازد. این پژوهش به شیوهای تحلیلی- توصیفی با مطالعه همه جنبههای نظریه وی، آن را در پنج محور عمده طبقهبندیکردهاست. پس از آن با مطالعه دیوان غزلیات حافظ، شاعر نامدار ایران در قرن هشتم ه.ش. و تأکید بر ماهیت انتقادی آن، شباهتهای اساسی این دو متفکّر منتقد شرح و طبقهبندیشدهاست. شباهتهای ساختاری اندیشه حافظ، با تأکید بر ماهیت شهودی معرفت وی و عینیگرایی و جامعهمحوری همزمان آن، در پنج مقوله ویژگی معرفت و صاحبان آن، منابع معرفت و شیوههای کسب آن و نمودهای اخلاقی و مذهبی معرفت ارائهشدهاست. شباهتهای اساسی این مقایسه، دیدگاه فرازمانی حافظ و اندیشه انتقادی جامع وی را در برخود با ناملایمات روزگارش اثباتنمودهاست. | ||
| Keywords | ||
| عقلانیّت انتقادی; معرفت شهودی; کارل پوپر; غزل حافظ | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 199 PDF Download: 154 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,465,853 |
| PDF Download | 17,561,661 |