پژوهشی در اصل و منشأ تمثیل فیل و کوران؛ تمثیلی از حدیقه سنایی و مثنوی مولوی | ||
| پژوهش های ادبیات تطبیقی | ||
| Article 5, Volume 7, Issue 3 - Serial Number 21, 1398, Pages 126-149 PDF (448.49 K) | ||
| Author | ||
| منصور پیرانی* | ||
| دانشگاه شهید بهشتی | ||
| Abstract | ||
| استفاده از تمثیل در روزگاران باستان در میان برخی اقوام برای تعلیم و تبیین مقاصد، رایج بوده است؛ در میان هندوان و بوداییان حرمت و تقدسی داشت؛ از اصول تعالیم آنان به حساب میآمد و از طریق آنان در میان دیگر فرهنگها رواج یافته است. داستان «فیل و کوران» از داستانهای معروف است که در آثار دینی، ادبی و عرفانیِ چند ملت دیده میشود؛ در همه این موارد، تمثیل مورد نظر«ناتوانی حواس ظاهر بشر در شناخت حقایق اشیاء و امور» را بیان میکند. شهرت این تمثیل در میان هندوان به اندازهای است که به «قاعدۀ پیل و کوران» «Andhagayanyaya» ضربالمثل شده است و در مورد کسانی به کار میرود که تنها با شناخت جزئی از حقیقت، آن هم به صورت ناقص و ناتمام، گمان میبرند بر تمام حقیقت، معرفت کامل حاصل کردهاند. مقاله حاضر با رویکرد ادبیات تطبیقی، ریشه و منشأ تمثیل مورد نظر را در میان متون فارسی و عربی جست و جو کرده، سرچشمه آن را در منابع هندی و بودایی، در مجموعهای به نام«اُدانا (UDANA)» که شامل سخنان و تعالیم بودا به پیروانش بوده، یافتهاست. این تمثیل در طول عمر بیش از دوهزارو پانصد ساله و مسیر سفر خود، تغییراتی را هم برخود پذیرفتهاست. هر شاعر و نویسندهای متناسب با ساختار و نظام فکری و فرهنگی خود در بهرهگیری از آن تغییراتی دادهاست. این تغییرات در قالب جدولی در متن آورده شدهاست که شباهتها و تفاوتها را نشان میدهد. | ||
| Keywords | ||
| ادبیات تطبیقی; تمثیل; شناخت; تعالیم بودایی; اصل و منشأ | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 193 PDF Download: 86 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,290 |
| PDF Download | 17,549,881 |