مقایسه ارداویراف نامه و التوهم حارث محاسبی | ||
| پژوهش های ادبیات تطبیقی | ||
| Article 2, Volume 5, Issue 2 - Serial Number 12, 1396, Pages 23-47 PDF (265.5 K) | ||
| Authors | ||
| کبری بهمنی* 1; سهیلا صلاحی مقدم2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا | ||
| Abstract | ||
| ارداویرافنامه اثری از عهد ساسانی و به زبان پهلوی است. متن فارسی آن از روی ترجمه فرانسوی نوشته شده است. التوهم نوشتۀ حارث محاسبی، از عرفای قرن سوم، و به زبان عربی است. این اثر هنوز ترجمه نشده است. هردو اثر دربردارندۀ مشاهدات انسان خاکی از عالم ملکوتاند. ویراف در جامعه زرتشتیای که با حمله اسکندر مبانی دینی و اخلاقی آن دچار آشفتگی شده است، بهمنظور رفع شک عروج میکند. محاسبی نیز در جامعه اسلامی واعظی عارف است. هدف، ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی عصر، و طبقه اجتماعی هردو- به این معنا که یکی عارف و دیگری متشرع است- بر تصویرسازیهای بهشت و دوزخ اثر گذاشته است. بهشت و دوزخ در ارداویرافنامه براساس کارکردهای اجتماعی افراد و مبتنی بر بینش گیتیشناختی زرتشتیان ترسیم میشود؛ درحالی که در التوهم تأکید بر دوری و نزدیکی به خداوند است. باوجود اندیشه اسلامیِ محاسبی، مراحل سفر در هردو یکسان است و غایت هردو رسیدن به «روشنی بیکران». اگرچه عروج محمل موقعیتی تاریخی و اجتماعی است، هردو اثر بر الگوی جمعی کمالیابی که از ریشههای عمیق برخوردار است، منطبق میشوند. محاسبی با گزینش آیات، احادیث و بهکارگیری قدرت تأویل، مشاهدات خود را با الگوهای جمعی کمال سازگار کرده است. | ||
| Keywords | ||
| واژههای کلیدی: معراج; ارداویرافنامه; التوهم; حارث محاسبی; ادبیات تطبیقی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 178 PDF Download: 95 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,460,637 |
| PDF Download | 17,559,802 |