بازشناسی و تحلیل الگوی نُهگنبد در معماری ایرانی از خلال متون ادبی | ||
| پژوهش های ادبیات تطبیقی | ||
| Article 9, Volume 4, Issue 4 - Serial Number 10, 1395, Pages 168-207 PDF (943.24 K) | ||
| Authors | ||
| اسدالله جودکی عزیزی* ; سید رسول موسوی حاجی | ||
| دانشگاه مازندران | ||
| Abstract | ||
| منابع ادبی مهمترین اسناد مکتوب گذشتهاند که غیر از معرفی ظرایف زبان و ادب فارسی، متضمن نکاتیاند که در بازشناسی مواد مطالعاتی دیگر زمینههای پژوهشی، بهویژه هنرهای کاربردی و معماری، بسیار سودمندند. از این جنبه ادبیات و اهمیت آن، در پژوهشهای معماری چندان که بایسته است، استفاده نشده؛ بر همین اساس، پارهای از الگوهای معماری گذشته با عناوینی معرفی شدهاند که هرگز با نامهای اصیل و نخستینشان برابر نیستند. در پژوهش پیشرو، دادههای معماری موجود در برخی از منابع ادبیِ مربوط به سدههای چهارم تا دهم هجری، با رویکرد تطبیقی بررسی شدند و بهموجب آن، تعداد چشمگیری از پلان ابنیه با کارکرد تشریفاتی (داده معماری) با توصیف کاخها و کوشکها در منابع ادبی (داده ادبی) تطبیق داده و تلاش شد تا الگو و کارکرد گونهای از معماری تشریفاتی بازشناسی شود. نتایج تحقیق نشان میدهد ویژگی عمومی این گونه معماری، داشتن شکل مربع و نُهبخشی است که در سدههای نخستین دوران اسلامی در ادبیات معماری با جهانبینی مشخصی که این آثار را مِثالی از آسمانهای نُهگانه دانستهاند، «نُهگنبد» خوانده شده است. پیشینه این گونه مشخصِ معماری، یعنی نُهگنبد، به آپادانای هخامنشی بازمیگردد و با عنایت به جهانبینی اسلامی، در سدههای متأخر به «هشتبهشت» معروف شده است. | ||
| Keywords | ||
| منابع ادبی; شواهد معماری; نُهبخش برونگرا; نُهگنبد | ||
|
Statistics Article View: 180 PDF Download: 108 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,572 |
| Article View | 19,815,606 |
| PDF Download | 16,006,981 |