طبیعت و تخیل خلاق در شعر سپهری و سینمای کیارستمی | ||
| پژوهش های ادبیات تطبیقی | ||
| Article 6, Volume 2, Issue 2 - Serial Number 4, 1393, Pages 79-104 PDF (334.8 K) | ||
| Authors | ||
| اکبر شامیان ساروکلائی* 1; حمیرا علیزاده2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| Abstract | ||
| بازتاب طبیعت در آثار شاعران و هنرمندان که غالباً از ناخودآگاه ذهن آنان برخاسته، از وجوه مشترک آثار ادبی و هنری، بهویژه شعر و سینما است که خود بر پیوند بینامتنی آنها دلالت میکند. در اشعار سهراب سپهری و آثار سینمایی عباس کیارستمی، عناصر طبیعت بهصورت نمادهای اسطورهای جلوه یافته و حتی نام آثارشان با عناصر طبیعی گره خورده است. نگارندگان در این پژوهش تطبیقی کوشیدهاند تا با استفاده از نظریه نقد تخیلی گاستون باشلار، به ذهنیت مشترک شاعر و هنرمند در برخورد با عناصر اولیه طبیعت اشاره کنند. در مجموعه اشعار سپهری، با نام هشت کتاب و آثار سینمایی کیارستمی، نیروی خلاق خیال از عناصر چهارگانه و وجوه مختلف آن شکل یافته (گذشته از آتش که نمود چندانی در این آثار ندارد) و از آن طریق، درونیّات شاعر و هنرمند به تصویر کشیده شده است: خاک دربردارنده نقش دوگانه مرگ و معاد است؛ باد میتواند نماد مبدأ الهی و هم دربردارنده مفهوم اضمحلال باشد؛ آب نیروی حیاتبخش عالم است و غالباً با گیاه، بهویژه درخت زندگی (کیهانی) که نشاندهنده رمز تعالی است، درآمیخته است. تکرار و تقارنِ تصاویر طبیعت و توصیفات مکرر آب و گیاه در شعر سپهری و فیلمهای کیارستمی، بیانگر پیوند بینامتنی و بیناذهنی کهنالگوهای مشترک «خویشتن»، «سفر/ تشرف» و «تکامل» در مجموعه آثار بررسیشده است. طبیعتگرایی در شعر سپهری مبتنی بر گفتمان عارفانه است، اما کیارستمی در سینمای شاعرانه خود با نگاهی فلسفی و انسانشناختی به طبیعت مینگرد. | ||
| Keywords | ||
| واژگان کلیدی: تصویرسازی; بینامتنیت; گاستون باشلار; شعر سپهری; سینمای کیارستمی | ||
|
Statistics Article View: 277 PDF Download: 117 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,160 |
| Number of Articles | 24,584 |
| Article View | 20,295,994 |
| PDF Download | 16,229,381 |