تحلیل پاره گفتارهای اختلاسگران و مردم در نمایشنامه «مار در معبد» بر اساس نظریه کنش گفتار | ||
| جستارهای زبانی | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 23 December 2025 | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.48311/lrr.2025.114633.0 | ||
| Authors | ||
| انور عباس مجید1; زهرا پارساپور* 2; خیریه دماک قاسم1 | ||
| 1استاد تمام دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه بغداد- گروه زبان فارسی | ||
| 2دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی- پژوهشکده ادبیات | ||
| Abstract | ||
| تحلیل کنش گفتار(Speech Act Analysis) یکی از ابزارهای کارآمد در بررسی متون ادبی جهت کشف لایههای پنهان روابط بین فردی و نیز شناخت ویژگیهای روانی و شخصیتی در داستانها و نمایشنامههاست. از آنجا که پاره گفتارهها در نمایشنامه «مار در معبد» از غلامحسین ساعدی نقش به سزایی در شکل دادن پیرنگ روایت و نیز آشکارسازی روابط میان اختلاسگران و مفسدان اقتصادی با طبقات مختلف مردم دارد، بهرهگیری از این نظریه میتواند ابعاد تازهای از هنرنمایی ساعدی را در به تصویر کشیدن جامعهای نابسامان نشان دهد. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از نظریه کنش گفتار جان آستین(1962) و جان سرل (1969) به بررسی انواع کنشهای گفتاری (اعلام و تقریر، توصیف، بیان احساسی، بیان امری و بیان تعهدآور) و نیز سطوح سه گانه کنش گفتار (بیانی، منظوری و تأثیری) پرداختهایم. با استناد به نمونههای برگزیده از متن نمایشنامه نشان داده میشودکه کنش گفتاری مردم در غالب اوقات از نوع بیانی و اظهاری است و در مقابل کنش گفتاری اختلاسگران (اعم از پادوها و سوداگران) غالبا و تعهدآور است. عدم اطلاع مردم از روابط قدرت و نیز باورداشت پیش انگاشتهای نادرست سوداگران با وجود تجربههای تلخ قبلی موجب میگردد کنشهای گفتاری تعهدآور اختلاسگران بارها و بارها مؤثر واقع شود، بدون آن که اصولا عمل به این تعهدات ممکن باشد. | ||
| Keywords | ||
| نمایشنامه مار در معبد; نظریه کنش گفتار; روابط قدرت; اختلاسگران | ||
|
Statistics Article View: 7 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,129 |
| PDF Download | 17,551,320 |