بررسی اثرگذاری گرایشهای مذهبی بر چگونگی روایتگری داستانهای تفسیری (با تکیه بر شخصیتهای زن شاخص در سه تفسیر روضالجنان، جلاءالاذهان و منهجالصادقین) | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Articles in Press, Accepted Manuscript, Available Online from 09 November 2025 PDF (678.58 K) | ||
| Document Type: پژوهی اصیل | ||
| Authors | ||
| عبدالله رادمرد* 1; مریم صالحی نیا2; کوثر احسن مقدم3 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد. ایران | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| 3دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
| Abstract | ||
| این مقاله قصد دارد اثرگذاری گرایشهای مذهبی بر چگونگی روایتگری داستانهای تفسیری را بررسی کند. در این پژوهش روایتهای داستانی سه تفسیر فارسی و شیعی روضالجنان، جلاءالاذهان و منهجالصادقین پیکرۀ متن را تشکیل میدهد. این مقاله تلاش میکند با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و از طریق بررسی چگونگی بازنمایی زنان شاخص دو مذهب شیعه و سنی در روایتهای این سه تفسیر، بازتاب گرایشهای شیعی را در هریک از این آثار ترسیم و وجوه افتراق این تصاویر را تبیین، و تأثیر ویژگیهای اجتماعی و مذهبی دورۀ تألیف اثر را بر این تمایزات آشکار کند. تفاوت در بازنمایی گرایشهای شیعی در داستانهای تفسیری موردنظر به سه روش کلی حذف، افزودن یا تغییر در متن روایت به دست آمده است. روضالجنان در مجاورت اهل سنت نگاشته شده و نویسنده به نوعى همزیستى مسالمتآمیز تن داده و در حد امکان از تأکید بر مسائل حساسیت برانگیز خوددارى، و بر وجوه مشترک مذهبی تأکید بیشتری کرده است؛ اما تفسیر گازر و تفسیر منهجالصادقین، که در دورۀ استیلای مذهب تشیع نوشته شدهاست با افزودن یا برجستهسازی بعضی شخصیتهای مهم شیعی و روایتهای آنان یا با تغییر یا حذف برخی روایتهای مربوط به شخصیتهای برجستۀ زنان اهلسنت یا حذف القاب و اوصاف آنان، گرایشهای مذهبی خود را به نمایش گذاردهاند. | ||
| Keywords | ||
| تفسیر روض الجنان؛ تفسیر جلاء الاذهان؛ تفسیر منهج الصادقین؛ گرایشهای مذهبی در تفاسیر فارسی، روایتگری و داستان پردازی در تفاسیر فارسی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 99 PDF Download: 48 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,447,962 |
| PDF Download | 17,555,109 |