تحلیلی بر رابطه توده و فضا در مسکن بومی دوره قاجار در شهر اصفهان | ||
| نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی | ||
| Volume 15, Issue 3 - Serial Number 51, 1404, Pages 73-90 PDF (1.12 M) | ||
| Document Type: مقاله پژوهشی | ||
| DOI: 10.48311/bsnt.2025.75047.0 | ||
| Author | ||
| محمد لطیفی* | ||
| گروه معماری و مرکز تحقیقات گردشگری، معماری و شهرسازی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. | ||
| Abstract | ||
| اهداف: تحلیل الگوهای ارزشمند معماری گذشته بهعنوان بخشی از هویت فرهنگی هر جامعه، از اولویتهای اصلی در فرآیند معاصرسازی معماری محسوب میشود. یکی از مؤلفههای کلیدی، سازماندهی توده و فضا است که میتواند مبنایی برای تدوین ضوابط طراحی پایدار و متناسب با هویت بومی در معماری معاصر فراهم آورد و به حفظ تعادل میان توده و فضا در بافتهای شهری کمک نماید. روشها: کمّی و مبتنی بر تحلیل داده مستخرج از 17 باب مسکن بومی اصفهان در دوره قاجار، به منظور دستیابی به نسبت فضا به توده بر اساس سه متغیر «مساحت زمین، موقعیت زمین در برزن و جهت بنا». یافتهها: نسبت فضا به توده در مسکن معاصر نسبت به دوره قاجار افزایش داشته است؛ لیکن به دلیل افزایش تعداد طبقات و واحدهای مسکونی باعث گردیده است تا سرانه فضای باز برای هر واحد مسکونی کاهش یابد. از سویی در خانههای معاصر، نظام تودهگذاری و قرارگیری حیاط در لایههای ابتدایی از اهمیت آن کاسته و این نقش به دیگر فضاها واگذار شده است. باید گفت حیاط در مسکن قاجار به عنوان یک عنصر نظام دهنده عمل میکند و در مسکن معاصر، یک فضای عبوری. نتیجه گیری: در مسکن معاصر نسبت فضا به توده صرفا با مساحت زمین دارای رابطه است و جهت بنا و موقعیت زمین ارتباط معناداری با این نسبت ندارند؛ که این موضوع یکی از ضعفهای ضوابط جاری محسوب میگردد. در حالی که در الگوی مسکن قاجاری میزان توده در انتها و ابتدای برزن سطح کمتری از زمین را نسبت به پلاکهای میانی به خود اختصاص داده است. | ||
| Keywords | ||
| مسکن بومی قاجار اصفهان; توده و فضا; سازمان فضایی; مساحت زمین; موقعیت زمین در برزن; معماری ایرانی; جهت بنا | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 249 PDF Download: 89 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,422 |
| PDF Download | 17,551,414 |