خوانش روایی رویداد تاریخی «بردار کردن حسنک وزیر» براساس نظریۀ دیوید هرمن | ||
| نقد ادبی | ||
| Article 4, Volume 18, Issue 71, Summer 1404, Pages 40-79 PDF (458.42 K) | ||
| Document Type: پژوهشی-مطالعۀ موردی | ||
| DOI: 10.48311/lcq.2025.108560.0 | ||
| Authors | ||
| شیرین روشنی* ; حبیبالله عباسی | ||
| دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی | ||
| Abstract | ||
| تاریخ بیهقی، بهعنوان یکی از آثار منحصربهفرد ادبی ـ تاریخی، بهدلیل ویژگیهای خاص روایی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. ابوالفضل بیهقی با بهکار بردن شیوههای خاص روایتپردازی، مرز میان تاریخ، داستان و روایت را در اثر خود در هم شکسته و از رویدادهای تاریخی، اثر ادبی متمایزی را پدید آورده است. در این جستار، با روش تحلیلی ـ توصیفی، رویکرد روایتشناسی و با استناد به نظریۀ دیوید هرمن، زوایای مختلف رویداد تاریخی «بردار کردن حسنک» را واکاویدیم. هرمن در بنیان نظری خود، برای تحلیل ساختارِ منجر به روایتمندی، چهار سطح واقعشدگی، توالی رویدادها، جهانپردازی/جهانپریشی و همبومپنداری را معرفی میکند. تحلیل روایت بیهقی از این رویداد نشان میدهد که وی در هر سطح، از شیوههای متمایز از سایر مورخان این دوره بهره جسته و توانسته از سطح گزارش فاصله بگیرد و به سطح آفرینش نزدیک شود. در سطح واقعشدگی، بیهقی با چهرههای مختلف در ضمن روایت ظاهر میشود و با شگردهای تعاملی و موضعگزینیهای متعدد، متن را از تکصداییِ گزارشی خارج میکند. در سطح توالی رویدادها نیز فرایند روایی مشخصی را میبینیم که دارای تعین غایتشناختی است و متن را از حالت گزارشِ صرف فاصله میدهد. بیهقی در سطح سوم روایت با ترکیب عناصر اصلی و فرعی، جهان روایی خود را برساخته است که درنهایت به ایجاد حس همبومپنداری در مخاطبان منجر میشود. | ||
| Keywords | ||
| تاریخ بیهقی، بردار کردن حسنک، روایت، روایتمندی، دیوید هرمن | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 272 PDF Download: 19 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,163 |
| Number of Articles | 24,582 |
| Article View | 20,663,682 |
| PDF Download | 16,376,224 |