اعتبارسنجی برهان ناصر خسرو در ردّ صانع بودن افلاک | ||
| اندیشه فلسفی | ||
| Article 4, Volume 5, Issue 4 - Serial Number 20, 1404, Pages 1001-1016 | ||
| Authors | ||
| کتایون مهرآبادی* ; محمدحسن حسن زادۀ نیری | ||
| Abstract | ||
| ناصرخسرو در قول ششم از کتاب زاد المسافرین طولانیترین برهان خود را برای رد ادعای دهریان میآورد که میگویند فلک صانعِ عالم است. بنیاد این برهان متشکل مطالب مرتبط با مقولهی حرکت طبایع و موالید و نیز مقهور یا قاهر بودن افلاک و حرکت دورانیشان است. در این نوشتار، این برهان طولانی و مبسوط، نخست با خوانش جزءپردازانه و واکاوی منطقی، بندبهبند، اعتبارسنجی شده صدق استنتاجهای منطقی آن، با کاربست منطق ریاضی؛ و محتوای مقدمات و گزارههای آن، با معیار منطق سینوی، تجزیه و تحلیل میشود. سرانجام با جمعبندی یافتهها، معلوم میشود که برهان ناصر خسرو روشمند و از منظر صورت، دارای ساختار منطقی معتبر است؛ در عین حال، مقدمات آن دربردارندهی برخی مفروضات ادعاییست و از دیدگاه معنا، مغالطهها و قیاسهای مع الفارقی در بطن برهان به چشم میخورد. | ||
| Keywords | ||
| زاد المسافرین; ناصر خسرو; برهان; افلاک; حرکت قسری | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 33 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,460,684 |
| PDF Download | 17,559,822 |