واکاوی ساختار علمی و روندهای پژوهشی پدافند غیرعامل: رویکردی کتابسنجی به مطالعات فارسی | ||
| آمایش فضا و ژئوماتیک | ||
| Article 2, Volume 29, Issue 1, Winter 1404, Pages 24-51 PDF (1.02 M) | ||
| Authors | ||
| صالح رحیمی* 1; فرامرز سهیلی2 | ||
| 1گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| Abstract | ||
| پدافند غیرعامل، بهعنوان یکی از ابزارهای حیاتی در کاهش آسیبپذیری زیرساختها و جوامع انسانی در برابر تهدیدات طبیعی، انسانی و زیستی، جایگاه ویژهای در برنامهریزیهای راهبردی دارد. سالانه مطالعات مختلفی در این حوزه انجام می گیرد که بررسی این مطالعات با روشهای کتابسنجی ضروری است بنابراین، هدف این پژوهش شناسایی ساختار مفهومی مطالعات فارسی حوزه پدافند غیرعامل در پایگاه استنادی پایش علم و فناروی جهان اسلام (ISC) و شناسایی زیرحوزهها و ابعاد مهم مفهوم پدافند غیرعامل است. در این مطالعه، ساختار علمی این حوزه از سال 1384 تا 1402 بررسی شده و خوشههای اصلی پژوهشی، ابعاد مفهومی و موضوعات کلیدی هرخوشه شناسایی شده است. این پژوهش با بهرهگیری از فنون کتابسنجی و تحلیل همرخدادی واژگان انجام شده است. تعداد 615 مدرک از پایگاه (ISC) استخراج گردید تا روند پژوهشهای مرتبط با پدافند غیرعامل را در بازه زمانی فوق شناسایی کند. تحلیل خوشهای و نمودار راهبردی برای ترسیم ساختار مفهومی پژوهشها و شناسایی زیرحوزهها و روابط بین آنها در این حوزه بهکار گرفته شد. یافتههای پژوهش نشانداد که ساختار مفهومی این حوزه از یازده خوشه بدین شرح تشکیل شده است: کلیات پدافند غیرعامل (1)، برنامهریزی شهری و پدافند غیرعامل (2)، معماری شهری و پدافند غیرعامل (3)، آسیبپذیری و پدافند غیرعامل (4)، امنیت و پدافند غیرعامل (5)، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران (6)، الگوهای پدافند عاملی (7)، مراکز درمانی و پدافند غیرعامل (8)، حوادث غیرمترقبه و پدافند غیرعامل (9)، پدافند غیرعامل و فناوری اطلاعات و ارتباطات (10) و مکانیابی و پدافند غیرعامل (11). علاوه بر این، با تحلیل محتوای مقالات منتشر شده در طول 19 سال، موضوعات نوظهور در حوزه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. تحلیل محتوای مقالات نشانداد که حوزه پدافند غیرعامل بهتدریج از مفاهیم بنیادین بهسمت موضوعات پیچیدهتر و بینرشتهای گرایش یافته است. این پژوهش میتواند به سیاستگذاران و پژوهشگران در تدوین برنامههای راهبردی و شناسایی شکافهای پژوهشی کمک کرده و مسیر پژوهشهای آتی را روشن سازد. | ||
| Keywords | ||
| الگوهای پدافند عاملی; پایگاه استنادی آیاسسی; ترسیم نقشه علمی; ساختار مفهومی پدافند غیرعامل; مدیریت بحران | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 407 PDF Download: 171 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,448,450 |
| PDF Download | 17,555,313 |