تحلیل پویا و تطبیقی اثر توسعه مالی بر تقاضای انرژی در کشورهای در حال توسعه و پیشرفتهبا تأکید بر نقش بازار سهام و بازار پول | ||
| پژوهش ها و چشم اندازهای اقتصادی | ||
| Article 9, Volume 25, Issue 4 - Serial Number 100, Autumn 1404, Pages 257-286 PDF (1.8 M) | ||
| DOI: 10.48311/ecor.2025.24058 | ||
| Authors | ||
| زینب جهانی1; علی فلاحتی2; جمال سلیمانی* 3 | ||
| 1کارشناس ارشد، گروه قتصاد، دانشکده علوم اجتماعی اقتصاد و حسابداری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2دانشیار،گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی اقتصاد و حسابداری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 3کارشناس ارشد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| انرژی زیربنای تولید و رشد اقتصادی است؛ اما افزایش تقاضا و محدودیتهای عرضه، ضرورتِ شناخت عوامل تعیینکننده آن را در مراحل مختلف توسعه تشدید میکند. این پژوهش اثر توسعه مالی تفکیکشده به بازار سهام و پول بر تقاضای سرانه انرژیِ ۵۳ اقتصادِ درحالتوسعه و ۴۷ اقتصادِ پیشرفته طی ۲۰۰۰–۲۰۲۲ را بررسی میکند. برای سنجش هر کانال، شاخصهای ترکیبی با تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) بر پایه نماگرهای استانداردسازی شده ساخته میشوند. الگوهای پانل با اثرات ثابت کشور و سال با GMM سیستمیِ دومرحلهای و اصلاح ویندمایر برآورد میشوند؛ متغیرهای درونزا با وقفههای مناسب ابزارگذاری و ماتریس ابزار فروکاهیده میشود. کنترلها شامل تولید ناخالص داخلی واقعیِ سرانه، قیمتهای واقعی انرژی و ورود سرمایهگذاری مستقیم خارجی است. اعتبار مشخصات با آزمونهای AR()/AR()، هانسن و تفاوت در هانسن سنجیده میشود. یافتهها نشان میدهد مصرف انرژی پایایی دارد و درآمد در هر دو گروه اثر مثبت و معنادار میگذارد. قیمت انرژی در اقتصادهای پیشرفته مصرف را میکاهد، اما در اقتصادهای درحالتوسعه بهسبب یارانهها و جانشینهای محدود با مصرف بیشتر همراه است. تعمیق بازار پول بهطور میانگین مصرف را میکاهد؛ در مقابل، توسعه بازار سهام غیرخطی است: در درحالتوسعه U و در پیشرفته U معکوس. همچنین آثارِ کانال بازار پول در هر دو گروه بهصورت U معکوس ظاهر میگردد. بر این اساس، تعمیق مالی در مراحل اولیه فعالیتهای پرمصرف را میافزاید؛ اما نظامهای بالغ با نهادهای کارآمد و فناوری، کارایی و انرژی پاکتر را تقویت میکنند. سیاستگذاری باید با مرحله توسعه همسو شود: هدایت اعتبار و مشوقها به سرمایهگذاری کمکربن در درحالتوسعه و تداومِ تنظیمگری و تأمین مالی نوآوری در پیشرفته. | ||
| Keywords | ||
| توسعه مالی؛ تقاضای انرژی؛ بازار سهام؛ بازار پول؛ کشورهای در حال توسعه و پیشرفته؛ روش گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 369 PDF Download: 103 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,509 |
| PDF Download | 17,551,442 |