بازخوانی تحلیلی مؤلفه های گروتسک در گزیدۀ افسانه های ایرانی | ||
| فرهنگ و ادبیات عامه | ||
| Article 5, Volume 13, Issue 63, 1404, Pages 143-185 PDF (810.15 K) | ||
| DOI: 10.48311/cfl.2025.23965 | ||
| Author | ||
| فریده داودی مقدم* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شاهد | ||
| Abstract | ||
| گروتسک که از آن بهعنوان طنز آمیخته یاد میشود، سبکی هنری و ادبی است که هنجارها و انتظارات مرسوم را به چالش می کشد و بسیاری از مرزها را جابهجا میکند. امروزه، این سبک از آن جهت اهمیت پیدا کرده است که سعی میکند میان بسیاری از حوزه ها چون هنر، ادبیات، مذهب و موضوعات اجتماعی ارتباط برقرار کند و از این جهت که مشتمل بر عناصری چون اغراق، معما، طنز و درهمآمیختگی های صورتهای انسانی و حیوانی است می تواند در قصههای عامیانه و افسانه های ایرانی نمودهای آشکاری داشته باشد. تأمل در تفاسیر گروتسکی می تواند ما را با تفسیرهایی بنیادین از افسانه ها آشنا کند که بهطور طبیعی در ذهن ما حضور دارند و واکاوی لایههای زیرین محتوایی و سخن گفتن از آنها به شناختی آگاهانهتر و منظر جذابتری از این منابع اصیل فرهنگی منجر خواهد شد. از این رو، این پژوهش به روش تحلیل کیفی ـ مضمونی به بیان و توضیح برخی از کنش ها، اشخاص و ویژگی های افسانه های ایرانی که با مضامین گروتسکی شباهت دارند، می پردازد. نتایج این پژوهش نشاندهندۀ این است که گروتسک، بهویژه در بستر ادبیات عامیانه ایران، به اشکال گوناگون حضور دارد و میتواند بهعنوان ابزاری برای نقد اجتماعی و فرهنگی کارآیی مؤثری داشته باشد. برخی از این شباهت ها برخاسته از انگارههای مشترک ذهن انسان در همه دنیا و نحوۀ پردازش آن ها متناسب با خصایص فرهنگی سرزمین های مختلف است. با تأکید بر این نکتۀ مهم که آنچه امروزه بهعنوان گروتسک در جهان شناخته شده است، از قرن ها پیش در ادب عامۀ ایران حضوری پررنگ داشته است. | ||
| Keywords | ||
| افسانههای ایرانی; ادب عامه; گروتسک; طنز تلخ; نقد فرهنگی و اجتماعی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 266 PDF Download: 117 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,435,970 |
| PDF Download | 17,551,267 |