ساخت آغازگرها و نقش آن در شکلگیری گفتمان ایدئولوژیک فتوّتنامۀ شیخ ابوحفص شهابالدین عمر سهروردی | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 5, Volume 21, Issue 85, 1403, Pages 127-161 PDF (754.28 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| DOI: 10.2634/Lire.21.85.127 | ||
| Authors | ||
| داوود قنبری; نرگس اسکویی* ; عزیز حجاجی | ||
| دانشگاه آزاد اسلامی، بناب | ||
| Abstract | ||
| در این پژوهش، به منظور تحلیل گفتمانی متن فتوّتنامۀ سهروردی و کشف سازوکارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگی-اجتماعی متن و نیز تحلیل مؤلفههای اندیشگانی پنهان در آن، به روش زبانشناسان سیستمی-نقشی (نقشگرا)، از تحلیل آغازگرها استفاده شده است؛ زیرا آغازگر به عنوان نقطۀ عزیمت پیام، امکان پردازش پیام متنی را برای گوینده و نیز تعیین جهتگیری کنشی و فکری پیام را برای مخاطب فراهم میآورد. از تحلیل انواع آغازگرها در این متن، این نتایج به دست آمد: فراوانی آغازگرهای تجربی در این متن، نشانگر غلبۀ کنش ایضاحی و اثباتی در گفتمان مؤلف است که اهدافی چون تشریع نهاد فتوّت، یکسویگی بخشیدن به نهادهای اخلاق، عرفان و سیاست و نیز مشروعیتبخشی به پایگاه شیعی این نهاد را (تحت حمایت مستقیم خلیفه الناصر لدین الله) تقویت میکند. کاهش معنادار آغازگرهای میانفردی، نشانگر پایین بودن کنشهای ارتباطی و تعاملی در متن و مؤید تقویت منظورهای گفتمانی تکصدایی و اقتداری موجود در سازههای تجربی (تشریعی، مشروعیتبخشی و کنشهای اثباتی و ایضاحی) است. از میان آغازگرهای متنی، عناصر ساختاری به جهت نقشی که در پیوستگی و توسعۀ متن ایفا میکنند، پررنگتر از دو نوع دیگر (تداومی و افزودۀ پیوندی) است. در این متن، فراوانی آغاگرهای ساده و بینشان، بیشتر از آغازگرهای مرکب و نشاندار است که تاثیر آن در متن، به شکل سهولت و قاعدهمندی زبانی و دستوری در عین انسجام متنی در بافت گفتمان ایدئولوژیک متن مشاهده میشود. | ||
| Keywords | ||
| آغازگرها; فتوّتنامه; ابوحفص شهابالدین عمر سهروردی; زبانشناسی نقشگرا; گفتمان ایدئولوژیک; کنشهای گفتاری | ||
|
Statistics Article View: 294 PDF Download: 148 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,581 |
| PDF Download | 17,550,002 |