مطالعۀ ساختاری- تطبیقی دهنامههای ادب فارسی | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 1, Volume 7, Issue 28, 1389, Pages 9-40 PDF (302.4 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| Author | ||
| دکتر محبوبه خراسانی* | ||
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد | ||
| Abstract | ||
| هدف این پژوهش، تحلیل و شناخت دقیق و علمی آثاری است که در تاریخ ادبیات فارسی به نام دهنامه شناخته شدهاند. ما از آغاز با دو پرسش بنیادین روبهرو بودهایم: نخست اینکه دهنامه چیست؟ دوم اینکه سرچشمه آنها کجاست؟ برای شناخت، تعریف دهنامهها و دریافتن اینکه امکان طبقهبندی به مثابه یک نوع ادبی را دارند یا نه از عوامل روشمحور نقد ساختگرا بهره بردیم و مطالعۀ ریشهشناختی این نوع را با بررسی تاریخمحور منظومههای فارسی دنبال کردیم؛ یعنی به نوعی تلفیق مطالعۀ همزمانی و درزمانی. دهنامه از دید این تحقیق، منظومهای است مستقل و روایی، که به لحاظ ساختار، دو قالب مثنوی و غزل را تلفیق کرده است. قهرمان یعنی عاشق، نامههایی را با مضمون عاشقانه به معشوق مینویسد و معشوق بدانها پاسخ میدهد. این نامهها را پیکی به گیرنده میرساند. روایت از عاشقشدن قهرمان آغاز میشود و با پشت سر گذاشتن کنشهای میانی به کنش پایانی (وصال) میرسد. از بُعد مطالعۀ اصل و خاستگاه میتوان گفت، عشاقنامۀ عراقی سرآغاز دهنامهسرایی به عنوان نوعی مستقل است، ولی سرچشمههای آن را باید منظومههای ویس و رامین و ورقه و گلشاه دانست. غیر از عراقی، همام، اوحدی، ابن نصوح، عبید زاکانی، رکن صاین سمنانی، شاه شجاع، ابنعماد و حریری دهنامه سرودهاند. | ||
| Keywords | ||
| کلیدواژهها: دهنامه در ادب فارسی; انواع ادبی فارسی; ساختارگرایی در ادبیات; مطالعه تطبیقی در ادبیات; شعر کلاسیک فارسی | ||
|
Statistics Article View: 221 PDF Download: 92 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,106 |
| PDF Download | 17,551,313 |