سهراب سپهری، اندیشهای عادتستیز، شعری هنجارگریز بررسی سه دفتر شعر «صدای پای آب، مسافر و حجم سبز» | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 5, Volume 6, Issue 23, 1388, Pages 109-126 PDF (212.47 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| Authors | ||
| دکتر مسعود روحانی* ; محمد فیاضی | ||
| دانشگاه مازندران | ||
| Abstract | ||
| یکی از رویکردهای گوناگون امروزه به آثار ادبی، همزمان متن و محتوا را در نظر میگیرد و از افراط و تفریطهای پیروان فرمالیسم و محتواگرایان دوری میجوید. کسانی چون باختین و گلدمن، شیوه تحقیقاتی خود را بر چنین رویکردی بنیان نهاده بودند. در این رویکرد اعتقاد بر این است که میان محتوای اثر و جهان بینی نهفته در آن با متن اثر، رابطهای تنگاتنگ وجود دارد. بررسی شعر سهراب سپهری میتواند گواهی بر درستی چنین رویکردی باشد؛ چرا که میتوان میان اندیشه عادتستیز سپهری و زبان هنجارگریزش ارتباط برقرار کرد. مطالعه شعر سپهری نشان میدهد که اندیشه عادتستیز او بر زبانش نیز تاثیر گذاشته است. نمونههای فراوان هنجارگریزی و هنجارشکنی در شعر او مؤکد این امر است. نکته قابل تأمل اینکه سپهری از بین انواع هنجارگریزیها (= معنایی، واژگانی، زمانی) بیشتر از هنجارگریزی معنایی مانند تشخیص، پارادوکس، کاربرد تصاویر و ترکیبات تازه، نماد و حسآمیزی و... استفاده کرده و از انواع دیگر هنجارگریزی، کمتر بهره جسته است. دلیل این امر را باید در اندیشه و نظام خاص فکری سهراب جستجو کرد که از سویی بیشتر در پی توجه به معنا و ارائه مضامین و اندیشههای عرفانی است و از سوی دیگر هر گونه رویکرد به گذشته را نفی میکند و همواره در پی تازگی و غبارروبی از هستی است. بنابراین نمیتوان انتظار داشت از هنجارگریزی زمانی (باستانگرایی) - که مخالف دیدگاه فکری وی است- استفاده کند. | ||
| Keywords | ||
| کلید واژه: نقد ادبی; شعر معاصر; سهراب سپهری; عادتستیزی; آشنایی زدایی; هنجارگریزی معنایی; هنجارگریزی واژگانی; هنجارگریزی زمانی | ||
|
Statistics Article View: 314 PDF Download: 89 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,381 |
| PDF Download | 17,551,398 |