تحلیل شخصیت داستانی ابراهیم ادهم براساس مثنوی مولوی | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 7, Volume 4, Issue 16, 1386, Pages 161-182 PDF (217.29 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| Author | ||
| دکتر غلامحسین غلامحسین زاده* | ||
| دانشگاه تربیت مدرس | ||
| Abstract | ||
| شخصیت یکی از عناصر اصلی داستانپردازی است و انواع مختلفی دارد که یکی از آنها شخصیتهای تاریخی است. در داستانهای مثنوی از اشخاص تاریخی زیادی یاد شده است، اما همانطور که حکایات تاریخی با «گزارشهای تاریخی» و گزارشهای تاریخی با «رویدادهای تاریخی» فرق دارد، شخصیتهای تاریخی مثنوی نیز با شخصیت داستانی آنها متفاوت است. یکی از این اشخاص، ابراهیم بن ادهم، سرسلسله عرفای خراسان است که حکایت ترک امارت او بسیار مشهور است. اگرچه دربارۀ پیشینه زندگی ابراهیم ادهم اطلاعات تاریخی چندانی در دست نیست در بعضی از داستانهایی که از منطقه آسیای میانه به دست آمده است، حکایاتی دربارۀ سابقه تاریخی زندگی وی میتوان یافت، اما این حکایت بیش از سایر حکایات مربوط به او با خیالپردازیهای راویان در آمیخته است؛ چنانکه درباره حکایت ترک امارت او نیز روایات گوناگونی وجود دارد که خود قابل تقسیم به سه گروه اصلی «اشتر، رباط و صید» هستند. این سلسله روایات اگرچه از نظر حوادث با هم متفاوت است از نظر آغاز و انجام حکایت و خط سیر کلی حوادث آن با هم یکسان است. مولانا از بین این سه روایت، روایت جستن اشتر را برگزیده و در مثنوی نقل کرده است. از بین سایر کسانی که این روایت را نقل کردهاند و از نظر زمانی و فکری به مولانا نزدیکترند، میتوان از عطار و شمس و سلطان ولد یاد کرد. روایات این چهار نفر(1+3) اگرچه از نظر شباهت در یک گروه قرار میگیرد در عین حال از نظر چگونگی داستانپردازی و بخصوص چگونگی پیش بردن گفتگوها با هم متفاوت است که نتایج نقد و بررسی آنها نشان میدهد شیوه حکایتپردازی شمس از شیوه روایت سه نفر دیگر قویتر و با اصول داستانپردازی سازگارتر است. | ||
| Keywords | ||
| کلید واژه : مولوی; مثنوی; داستان; ابراهیم ادهم; نقد ادبی | ||
|
Statistics Article View: 226 PDF Download: 99 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,448,024 |
| PDF Download | 17,555,123 |