برون از پرده؛ «جستاری در تصاویر بر ساخته نظامی با ابزار موسیقی در پنج گنج» | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 1, Volume 4, Issue 14, 1385, Pages 9-30 PDF (200.6 K) | ||
| Document Type: مقالات علمی پژوهشی | ||
| Authors | ||
| دکتر احمد امین* ; دکتر منصور میرزانیا; محمدعلی افخمی خیر آبادی | ||
| دانشگاه شهرکرد | ||
| Abstract | ||
| نظامی از جمله شعرای مشهور در ترکیبسازی است. از میان واژگانی که در خمسه برای آفریدن تصاویر بکر مورد توجه قرار گرفته نام آلات و اصطلاحات مربوط به موسیقی است. نظامی ضمن آشنایی کامل با ابزار و اصطلاحات موسیقی، آنها را در سه زمینه بزم، رزم و مسائل عرفانی و زاهدانه – متناسب با محتوای هر یک از مثنویهای خمسه - به خوبی به کار گرفته است. در مخزنالاسرار این ابزار در خدمت زهد و عرفان قرار گرفتهاند، حال آنکه محتوای بزمی خسرو و شیرین ایجاب میکند ترکیبات در خدمت بزمها و عاشقانهها باشد. همچنین از آنجا که لیلی و مجنون داستان عشقی نافرجام است این ابزار برای بیان لحظات دردآلود و اندوهبار دو عاشق به کار رفتهاند، از سوی دیگر چون هفت پیکر دنیایی هوسآلود را مصور میکند، بنابراین ابزار موسیقی، هوس و شور و تمایلات نفسانی را به اوج میرسانند. در شرفنامه نیز که داستان کشورگشاییهای اسکندر است، موسیقی رزمی کاربرد بیشتر و بهتری دارد. نظامی در اقبالنامه دوباره مجال پیدا میکند مانند مخزنالاسرار به اخلاق بگراید و موسیقی را به خدمت مضامین حکمی درآورد بنابراین نظامی با مهارتی که از خود به خرج داده با این ابزار متناسب با موضوع تصاویری بکر آفریده است. | ||
| Keywords | ||
| کلید واژه: نظامی; موسیقی; تشبیه; کنایه; استعاره; تصویرسازی | ||
|
Statistics Article View: 193 PDF Download: 88 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,940 |
| PDF Download | 17,551,606 |