ساخت واژۀ فعل در زبان فارسی | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 3, Volume 15, Issue 59, 1397, Pages 63-86 PDF (1002.77 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Authors | ||
| غلامحسین غلامحسین زاده* 1; میسا جبر2; نجمه دری; زهرا عباسی | ||
| 1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشگاه تربیت مدرس | ||
| Abstract | ||
| در منابع دستوری زبان فارسی دربارۀ مواردی همچون ساخته شدن فعل از مصدر یا مصدر از فعل، چگونگی تقسیمبندی افعال به باقاعده و بیقاعده، تعداد تکواژهای ماضیساز و اصالت واج پایانی «ت» یا «د» در پایان مادههای مضارع، اختلاف نظر هست؛ و حتی گاهی در منظور کردن افعال سببی و دعایی و امری در دستهبندی افعال باقاعده و بیقاعده «غفلت» مشاهده میشود. در این مقاله با مطالعه و بررسی کتابها و مقالههای دستوری این حوزه، نظر نویسندگان دستوری بررسی و نقد، و پس از نتیجهگیری در هر مورد نهایتاً طبقهبندی نسبتاً تازهای از ساختواژه فعل و با سرعنوانهای جدیدی به این شرح ارائه شده است: «1. افعال باقاعده 2. افعال سماعی شبهقاعدهمند 3. افعال سماعی بیقاعده 3. افعال چندریشهای». نتایج عمده دیگر بدین شرح است: ماده ماضی در جریان پیدایش اولیه از مضارع و مصدر از ماضی ساخته میشود؛ ولی بعد از پدید آمدن مصدر، معمولاً مادهها بر مبنای مصدر بازخوانی و یادآوری میشود. از بین دو واج پایانی ماده ماضی، اصالت با واج «ت/t» و غلبه بسامد با واج «د/d» است. در زبان فارسی امروز هشت تکواژ ماضیساز «ت، د، اد، ست، ـِ ست، یست، ـُ فت، ید» وجود دارد. افعال باقاعده شامل افعال جعلی، سببی، دعایی و امری میشود و چندین نکته دیگر. | ||
| Keywords | ||
| دستور; زبان فارسی; فعل; ساختواژه; نقد و بررسی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 209 PDF Download: 112 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,443,873 |
| PDF Download | 17,553,735 |