جستار برونمتنی و درونمتنیِ اشعار متعهّد نیما یوشیج در دهههای بیست و سی مصطفی ملک پائین -دکتر محمّد بهنام فر-دکتر علی اکبر سام خانیانی- دکتر سید مهدی رحیمی | ||
| پژوهشهای ادبی | ||
| Article 6, Volume 13, Issue 53, 1395, Pages 123-150 PDF (507.71 K) | ||
| Authors | ||
| مصطفی ملک پائین* 1; دکتر محمد بهنام فر2; دکتر علی اکیر سام خانیانی2; دکتر سید مهدی رحیمی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه بیرجند | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه بیرجند | ||
| 3استادیار زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه بیرجند | ||
| Abstract | ||
| در این مقاله کوشش میشود، ابتدا از دیدگاهی برونمتنی و جامعهگرایانه، برخی از شاخصترین شعرهای متعهّد نیما در دهههای بیست و سی واکاوی، و سپس در جستاری درونمتنی و زبانشناسانه، کیفیّت هنری و ادبی این اشعار نشان داده شود.نتیجۀ این پژوهش که به شیوۀ توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده است، نشان میدهد که از دیدگاه برونمتنی، بازنمایی ایدئولوژیک اشعار نیما و خوانشهای ایدئولوژیک حزب توده از آن اشعار، این گمان را تداعی میکرد که شاعر فقط در تعهّد به حزب توده شعر میسراید. مفسّران و منتقدان نزدیک به حزب توده، فضایی منطبق با آرمانهای خود در خوانش و تفسیر شعرهای متعهّد نیما به وجود آوردند که بنا بر آن از اشعار حتّی فقط با گرایش اجتماعی، قرائتهایی ایدئولوژیک ارائه میشد. پس، اشعار اجتماعی نیما از سوی گفتمان مسلّط با سویۀ سیاسی همراه با نیّات حزب خوانده و شایع میشد؛ امّا در واقع، تعهّد نیما به اجتماع و به طور کلّی چپگرایی بود و نه به حزب توده. از دیدگاه درونمتنی و زبانشناسانه نیز نیما در اشعار متعهّدش هرگز «ادبیّت» کلام خود را قربانی صراحت و شعارهای متعهّدانه با زبان ارجاعی و ترغیبی نکرده و با هنجارگریزیهای معنایی، بویژه نمادگرایی به برجستهسازی دست زده است و با متن «باز»، مخاطبان را به عرصۀ تولید معنا وارد کرده است. | ||
| Keywords | ||
| تعهّد در شعر معاصر; نیما یوشیج; گفتمانچپ و ادبیات; بازنمایی ایدئولوژیک زبان ادبی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 219 PDF Download: 128 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,672 |
| Article View | 24,384,176 |
| PDF Download | 17,531,371 |