برنامهریزی شهر اسلامی در میانهی دو گفتمان الهیاتی حجاب و عفاف | ||
| گفتمان طراحی شهری | ||
| Article 3, Volume 3, Issue 2, 1401, Pages 43-51 PDF (432.24 K) | ||
| Document Type: پژوهشی کوتاه | ||
| Author | ||
| محمدحسین بادامچی* | ||
| استادیار مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف | ||
| Abstract | ||
| مواد و روش: با فروریختن معرفتشناختی و حرفهای برنامهریزی عقلانی-تکنوکراتیک، نظریه برنامهریزی شهری ظرفیت نظری تازهای برای در نظر گرفتن و تحلیل تحولات جامعهشناختی شهر و تأثیرات گفتمانهای مختلف در شکل دادن به فضاهای شهری پیدا کرده است. بر پایه این درک پسامدرن از برنامهریزی شهری ذیل یکی از میدانهای استراتژیک جامعهشناسی ایرانی یعنی میدان «جنسیت و الهیات»، فضای شهری آماج دو دسته نیروهای اجتماعیِ زنانه و الهیات حکمرانی جنسیتی متناسب با آن قرار گرفته است. هدف: این مقاله پس از مرور تحول مذکور در حوزه نظریه برنامهریزی، خواهد کوشید که نظریه جامعهشناختی «زنانه شدن شهر» نعمتالله فاضلی را در زمینه گفتمانهای الهیاتی حکمرانی فضای جنسیتی شهری پس از پیروزی انقلاب قرار دهد. یافتهها: ازنظر الهیاتِ برنامهریزی شهری به نظر میرسد که باید میان دو گفتمان «حجاب» (veiling) و «عفاف» (piety) درون رخداد انقلاب اسلامی 57 تمایز قائل شد: گفتمان سنتی حجاب که به خانهنشین کردن زنان و تک جنسیتی کردن فضاهای عمومی نظر دارد و گفتمان انقلابی عفاف که از حضور زنان در عرصه عمومی و سلامت اخلاقی و عاری از تعرضات و ابژهسازی جنسی در روابط مدنی و پایاپای میان زن و مرد دفاع میکند. نتیجهگیری: این دو گفتمان نتایج بهکلی متفاوتی در برنامهریزی فضاهای شهری پس از انقلاب بر جای نهاده که یکی از نمونههای مهم آن تفاوت میان حضور برابر زنان و مردان در «رواق امام خمینی» حرم مطهر رضوی در مقایسه با طرح کلی مستوری و حاشیهنشینی زنان در بخش سنتی حرم و معماری سنتی و معمول مساجد است که بهخوبی بر رقابت میان دو گفتمان الهیاتی حجاب و عفاف در برنامهریزی فضاهای شهری و مواجهه مثبت یا منفی با زنانه شدن محیطهای شهری دلالت دارد. | ||
| Keywords | ||
| برنامه ریزی شهری; زنانه شدن شهر; الهیات حکمرانی جنسیتی; گفتمان حجاب; گفتمان عفاف; الهیات فضای شهری; گفتمان طراحی فضای شهری | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 277 PDF Download: 70 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,435,945 |
| PDF Download | 17,551,255 |