امکان و ضرورت علّی در فلسفه ارسطو و نسبت آن با ضرورت مکانیکی دیمکریتی | ||
| اندیشه فلسفی | ||
| Article 3, Volume 3, Issue 4 - Serial Number 12, 1402, Pages 309-325 PDF (796.45 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| DOI: 10.58209/jpt.3.4.309 | ||
| Author | ||
| سید امیرعلی موسویان* | ||
| گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| آپوریای ضرورت علّی را میتوان ناظر به دوراهی (1) ملازمت دایمی، منطقی و متافیزیکی ضرورت و علیت و یا (2) نفی یکی بدون نفی دیگری و در واقع انکار ملازمت همیشگی ضرورت و علیت تعریف کرد. این رأی ارسطویی که هر چیزی علتی دارد، لزوماً نمیتواند منتج منطقی و فلسفی تعیّنباوری، نفی امکان آینده و انحلال قوه در فعل باشد. ضرورت، وصف علیت رخ داده در بستر واقعیت جاری حال و گذشته است، نه علیت رخدهنده در آینده. میتوان این معنا از ضرورت را مستلزم جبر و اصل موجبیت علّی ندانست. در واقع عملگر و جهت منطقی و متافیزیکی علیت، واقعیت بالفعل ضرورت است که همواره هممصداق با نظریه جبر و موجبیت نیست. دیمکریتس با نادیدهگرفتن علت غایی، همه کنشهای طبیعت را به ضرورت تقلیل میدهد. تقلیلگرایی منتج از انکار غایتمندی عالم، ویژگی بارز ضرورتباوری مکانیکی دیمکریتی است. | ||
| Keywords | ||
| امکان و ضرورت علّی; ریچارد سرابجی; اصل موجبیت; ضرورت بسیط; ضرورت مشروط; ضرورت مکانیکی; ضرورت دیمکریتی | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 48 PDF Download: 30 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,454,634 |
| PDF Download | 17,557,938 |