مواجهه فلسفی، عرفانی ابنسینا و ملاصدرا با مسئله شر | ||
| اندیشه فلسفی | ||
| Article 6, Volume 1, Issue 4, 1400, Pages 355-370 PDF (532.48 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| DOI: 10.58209/jpt.1.4.355 | ||
| Author | ||
| مریم سالم* | ||
| دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| به دنبال رویدادن پدیدههای ناگواری چون بیماریهای فراگیر، سیل، زلزله، جنگ و نظایر آن و قربانیشدن انسانهای زیاد در یک برهه زمانی کوتاه و ناتوانی انسان در کنترل و مهار آن پدیدهها، ذهن انسانهای خداباور در رابطه با صفات الهی، به ویژه خیر محضبودن و نیز عنایت او نسبت به جهان هستی، دچار چالشهایی میشود که در طول تاریخ علم، به صورت چالش شر مطرح شده است. رفع این چالش از افکار عمومی، همیشه دغدغه متفکران خداباور بوده است و آنها را بر آن داشته تا به نحوی بین خدای خیر محض و جهان مادیِ مملو از شرور، ارتباط صحیحی برقرار نموده و نشان دهند که شر ناشی از نواقص موجود در عالم ماده است و ربطی به خدای خیر ندارد. در این مقاله تلاش میشود تا پاسخ فیلسوفانه ابنسینا و عارفانه ملاصدرا و عرفا تبیین شود و بر این نکته تأکید شود که چون شر از ناحیه کثرت و ماهیت مطرح میشود، امری ذهنی است و وجود خارجی ندارد، اگرچه عدمی هم نیست و همانطور که کثرت و ماهیت به تبع وجود و وحدت، در خارج موجود است، شر به تبع وجود در خارج موجود میشود. ضمناً نشان داده میشود که پاسخ عرفانی ملاصدرا تکمله پاسخ فلسفی ابنسینا و سازگار با مبانی حکمت متعالیه وی است و در واقع پاسخ فلسفی ابنسینا در حکمت بحثی مفید فایده است و پاسخ عرفانی ملاصدرا در حکمت شهودیِ تأیید شده در حکمت سینوی و بسط یافته در حکمت صدرایی کارایی دارد. بنابراین هر یک از این پاسخها میتوانند در سطوح فکری مختلف مفید باشند. | ||
| Keywords | ||
| ابنسینا; ملاصدرا; وجود; ماهیت; شر; اصالت وجود; نظام احسن | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 39 PDF Download: 30 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,942 |
| PDF Download | 17,551,607 |