خطاهای فلسفی دکارت در تبیین خطاهای معرفتی | ||
| اندیشه فلسفی | ||
| Article 1, Volume 1, Issue 2, 1400, Pages 89-100 PDF (443.15 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| DOI: 10.58209/jpt.1.2.89 | ||
| Author | ||
| حمیدرضا آیتاللهی* | ||
| گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| Abstract | ||
| دکارت در تبیین فلسفیِ خطاهای ما، علت را به محدودبودن فاهمه و نامحدودبودن اراده و حکمکردن ذهن ما بر اساس اراده آزاد و نامحدودش درباره اموری که فاهمه به طور واضح و متمایز درنیافته است میداند. او برای این مطالب استدلالهای فلسفی را پیش میکشد که در این مقاله درنظر است چند اشکال فلسفی به تبیینهای وی نشان داده شود. مهمترین اشکال آن است که استدلال دکارت مبنیبر نامحدودبودن اراده، یعنی بساطت اراده، از جهتی میتواند بر نامحدودبودن فاهمه نیز صدق کند. استدلال او بر محدودبودن فاهمه چون از جهت متعلقات فاهمه است بر متعلقات اراده نیز میتواند دلالت کند و در نتیجه، از این جهت اراده نیز محدود است. اشکال دیگر استنتاج نامحدودبودن اراده به خاطر بساطت آن است در حالی که دکارت دلیلی ارایه نکرده است که نشان دهد از بساطت یک امر، بینهایتبودن آن نتیجه میشود؛ این در حالی است که دلایل فلسفی نشان میدهد که از بساطت اراده فعلیت محض آن و در نتیجه، مجردبودن آن نتیجه می شود، نه نامحدودبودن آن. بدین ترتیب، تبیین دکارت از خطا و خاستگاه آن، چندان موجه به نظر نمیرسد. | ||
| Keywords | ||
| دکارت; خطا; اراده; فاهمه; نامحدود; بسیط | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 29 PDF Download: 20 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,436,490 |
| PDF Download | 17,551,436 |