چرا کودتای 1299 و پادشاهی رضاشاه مبدأ تاریخ معاصر ایران نیست؟ | ||
| جامعهشناسی تاریخی | ||
| Article 7, Volume 14, Issue 2, 1402, Pages 193-224 PDF (439.74 K) | ||
| Document Type: پژوهشی اصیل | ||
| Author | ||
| علیرضا ملائی توانی* | ||
| استاد پژوهشکدۀ تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| Abstract | ||
| دربارۀ تعیین مبدأ تاریخ معاصر ایران اختلاف نظرهای فراوانی شکل گرفته است. در سراسر دورۀ پهلوی تلاش می شد تا کودتای 1299 و برآمدن رضاشاه مبدأ تاریخ معاصر ایران شناسانده شود. پهلوی گرایان با ترسیم تصویری تاریک از وضعیت عمومی ایران در دورۀ قاجاریه بهویژه اوضاع بحرانی کشور در آستانۀ کودتای 1299، می کوشیدند با اسطوره پردازی از رضاشاه، او را بنیانگذار ایران نوین و کودتای 1299 را مبدأ تاریخ معاصر ایران معرفی کنند. مسئلۀ اصلی این مقاله این است که آیا کودتای 1299 و برآمدن رضاشاه مبدأ تاریخ معاصر ایران است؟ نگارنده با ارزیابی و نقد ایده هایی که توسط تاریخ نگاران رسمی دورۀ پهلوی و نیز برخی از تاریخ پژوهان مستقل، دربارۀ رضاشاه مطرح شده است، استدلال می کند که مبدأ تاریخ معاصر ایران کودتای 1299 یا پادشاهی رضاشاه نیست، زیرا نوسازی های دورۀ رضاشاه بهرغم گستردگی و تنوعش، حاوی تناقض هایی بود که جامعۀ ایران را دستخوش تنش و بحران درونی میکرد و نوع سلطنت رضاشاه از نظر منطق تحول تاریخی به دورۀ پیشامشروطه تعلق داشت و هرگز نمی توانست ایران را وارد یک دورۀ تمدنی تازه ای کند. بنابراین، مبدأ تاریخ معاصر ایران نه کودتای 1299، بلکه انقلاب مشروطه است. | ||
| Keywords | ||
| تاریخ معاصر; رضاشاه; مشروطیت; کودتای 1299 | ||
| References | ||
|
| ||
|
Statistics Article View: 266 PDF Download: 144 |
||
| Number of Journals | 45 |
| Number of Issues | 2,171 |
| Number of Articles | 24,674 |
| Article View | 24,431,559 |
| PDF Download | 17,549,986 |